________________
५४
तरवार्थसार अधिकार ८ वा
९) ज्ञान- प्रत्युत्पन्न नविवक्षेने सर्व सिध्द केवलज्ञानीच सिध्द होतात. म्हणून अल्प बहूत्व नाही. भूतपूर्वनय विवेक्षने मतिश्रुन मन: पर्यय ज्ञानातून केवलज्ञानी होऊन सिध्द होणारे अल्प मतिश्रुत ज्ञानापासून केवल ज्ञानी होऊन सिध्द होणारे संख्यातपट मतिश्रुत अवधि मनः पर्यय ज्ञापासून केवली होऊन सिध्द होणारे संख्यातपट मतिश्रुत-अवधि-ज्ञानातून केवली होऊन सिध्द होणारे संख्यातपट.
१०) अवगाहना- जघन्य अवगाहना धारण करून सिध्द होणारे अल्प उत्कृष्ट आवगाहन धारण करुन सिध्द होणारे संख्यातपट
११) आठ समयानंतर सिध्द होणारे अल्प. द्वि समयानंतर सिद्ध होणारे असंख्यातपट.
१२) संख्येने युगपत् १०८ सिध्द होणारे अल्प युगपत १०८ पासून ५० संख्या पर्यंत युगपत् सिध्द होणारे अनंतपट सिध्द होतात. युगपत् ४९ पासून २५ संख्यापर्यत युगपत सिध्द होणारे असंख्यात पट २४ संख्यापासून एक संख्यापर्यत सिध्द होणारे उत्तरोतर संख्यातपट सिध्द होतात.
१३) अंतर- जघन्यपण सिध्द होणा-या जीवामध्ये अंतर एकसमय उत्कृष्टपण अंतर ६ महिने याप्रमाणे सिध्द जोवामध्ये क्षेत्रादिच्या अपेक्षेने विशेषता असते
सिध्द जीवातील विशेषता तादात्म्यादुपयुक्तास्ते केवलज्ञान दर्शने। सम्यक्त्व सिध्दतावस्था हेत्वभावाच्च निष्क्रियाः॥ ४३ ॥ ततोऽप्यूर्ध्वगतिस्तेषां कस्मानास्तीति चेन्मतिः । धर्मास्तिकायस्याभावात् स हि हेतुर्गते परः ॥ ४४ ॥
अर्थ - सर्व सिध्द जीवामध्ये केवलज्ञान केवलदर्शन. सम्यक्त्व मिदत्व हे स्वभाविक भाव तादात्म्य स्वभावामुळे समान असतात. संमार अवस्थेन प्रदेशपरिस्पंदन रुप क्रिया व गमन क्रिया ही पराच्या संसानि होते होती सिध्द अवस्थेत परावा संमग नसल्यामुळे मर्वसिध्द जीव निष्क्रिय असतात.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
