Page Text
________________
संजन. क्रोधोपशमना ] चारित्रमोहनीयोपशमनाधिकारः
[ १९३ याप्रत्याख्यानावरण प्रत्याख्यानावरणयोदलिकंतत्र न सङ्क्रमयति, किन्तु संज्वलनमानादावित्यर्थः। नतः संज्वलनक्रोधस्य द्वयावलिकाशेषायां संज्वलनक्रोधस्याऽऽगालो व्यवच्छिद्यते, ततः परं द्विनीयस्थितेदलानि प्रथमस्थितो नागच्छन्तीत्यर्थः, तदानीं प्रत्यागालव्यवच्छेदोऽपि कषाय प्राभूतचूर्णायुक्तः। उदीरणा तु प्रवर्तते । साऽपि तावत्प्रवर्तते यावदेकालिकाशेषा भवति, उदीरणावलि कायाश्चरमसमय इमे वक्ष्यमाणाः पदार्थाः प्रवर्तन्ते
(१) संज्वल नक्रोधादिचतुष्कस्य स्थितिबन्धश्चातुर्मासिकश्शेषकर्मणां च संरव्यातवर्षसहस्र. प्रमितः अल्पबहुत्वं तु पूर्ववद् द्रष्टव्यम् ।
(२) संज्वलन क्रोधस्य जघन्यस्थित्युदीरणा तथा तदुदयस्य चरमसमयः । उक्तं च कमप्रकृतिचूणों - - जाव आवलिया पहिआवलिगसेसा कोहसंजलणाए, ताहे वितिय. द्वितितो आगालो वोच्छिन्ना, पडिआवलिगातो उदीरणा एति, कोहसंजलणाए पहिआवलिगात एगंमि समते सेसे कोहसंजलणाए जहनिगा हिति उदोरणा "इति । ततोऽनन्तरसमये प्रथमास्थ तरेकावलिकाशेषेऽमृनि वक्ष्यमाणानि वस्तूनि सञ्जायन्ते
(१) अप्रत्याख्यानप्रत्यख्यानावरणक्रोधदयस्य सर्वथोपशमः ।
(२) प्रथमस्थितेरेकावलिको समायोनऽऽवलिकाद्विकवद्धं च दलिक मुक्त्वा संज्वल नक्रोधस्य शेष मन्यत्ममुपशान्तम् । उक्तं च कर्मप्रकृतिचूर्णी-"तमि समते चत्तारि मासा हिधो संजलणाणं सेसाणं कम्माणं परिससहस्साणि हितिबंधो । पडिओवलियवोच्लेदसमये चेव दो कोहा उवसंता। कोहसंजलणाए पढमाहितिते आवलियं समऊण दुआवलियं बई च सेसं सव्वं उवसंतं दलिपं।" इति ।
(३) संज्वलनबन्धोदयोदीरणा व्यवच्छिन्नाः,यस्मिन्समय चरमबन्धः प्रवर्तते, व्यवहारनयेन तदनन्तरसमयस्तविच्छेदस्याऽत्र विवक्षितः, तेन चरमबन्धस्याऽनन्तरसमये बन्धविच्छेद उक्तः। एवमुदयोदीरणागालपतद्ग्रहादिष्वप्यवगन्तव्यम् ।।
ननु कर्मप्रकृतिचूर्णी बन्धादीनां विच्छेदः संज्वलनक्रोधस्य प्रथमस्थिता आवलिकायां शेषायामुक्तः,तथा च तद्ग्रन्थः- "कोहस्स पाहमष्ठितितेआवलिगावसेसाते, ताहे कोहस्स बंधो उदतो उदोरणा य तिन्नि य वि वोच्छिन्नाणि" इति कषायप्राभूतचूौँ तु प्रथमस्थिते समयोनावलिकाशेषे संज्वल नक्रोधस्य बन्धोदयौ व्यवच्छिद्येत इत्युक्तम्, तथा च तद्ग्रन्थः-"जाधे कोहसंजलणस्स पढमहिदिए समयुणावलिया सेसा ताधे चेव कोहसंजलणस्स बधादया • जयधवलायामत्र गुणश्रेणिविच्छेदोऽपि कथितस्तथा च तद्ग्रन्थः- 'पागालपडिमागालवोच्छेदे संजादे तदोपहुडि कोहसंजलणस्स पत्थि गुणसेमिनिस्खेवो।” (१८५१)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001832 |
| Book Title | Karmaprakrutigatmaupashamanakaranam |
| Original Sutra Author | Shivsharmsuri |
| Author | Gunratnasuri |
| Publisher | Bharatiya Prachyatattva Prakashan Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 332 |
| Language | Sanskrit, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari & Karma |
| File Size | 9 MB |