Page Text
________________
वेदकषायाणामंत रकरणम् ] चारित्रमोहनीयोपशमनाधिकारः मस्थितेर्विशेषाऽधिकत्वेनाऽनुदयवतीनां च प्रकृतीनां प्रथमस्थितेरावलिकाप्रमाणत्वेन प्रथमस्थितेवैषम्यात् । अधोभागाऽपेमयाऽन्तरकरणस्य विषमस्थितिकत्वेन तत्प्रथमसमयोऽपि भिन्नोऽवाप्यते।
। स्थापना चेत्थम् ।
प्रन्तरकरणम
द्वि. स्थितिः नपूसकवेदोदयारुढः प्रथमस्थितिः
मन्तरकरणम् .द्वि. स्थितिः स्त्रोवेदोदयारुढः प्रथम स्थितिः
अन्तरकरणम् पुरुषवेदोदयारुढः प्रथमस्थितिः
द्वि. स्थितिः
सज्व.क्रोधोदयारुढः
प्रथम स्थितिः
अन्तरकरणम्
वि. स्थितिः |
संज्व.मानोदयारुढः
प्रस्तरकरणम
प्रथम स्थिति
अन्तरकरणम
संज्व.मायोदयारूढः
प्रथमस्थितिः
द्वि. स्थिति द्वि. स्थितिः द्वि. स्थितिा
संज्वलोभोदयारुढः
अन्तरकरणम्
प्रथमस्थितिः
--
अनुदयवतोनांप्रकृतानाम् । प्र।
अन्तरकरणम्
| द्वि.स्थितिः प्रथमस्थितितोऽन्तरकरणाऽऽयामः संख्यातगुणः, उक्तं च कर्मप्रकृतिचूणों-"पढमहित्तिसंखेजगुणातो हितितो उचिरति ।" इति ।
किञ्चाऽन्तरकरणस्य चरमनिषकगतसर्वदलिकान्येकस्मिन्न व समय उत्कीर्येरन्,एवं द्विचरमनिषकगतः सर्वदलिकानि द्वयोः समयोरूत्कोर्यरन् इत्यपभ्युगन्तव्यम्, उपर्युक्ताऽभ्युपगमनतो निम्नस्वीकृतिःसम्यक् प्रतिभासते तद्यथा-उदयवत्प्रकृतीनामन्तरकरक्रियाकालस्य प्रथमसमयेऽन्तरकरणस्याऽधो या प्रथमस्थितिमुच्यते साऽन्तरकरणक्रियाकालसमाप्ति यावत्प्रतिसमय वेदनतःक्षीणेषु समयेष सत्सु न्यूना न्यूना भवति. अन्तरकरणाऽऽयामश्चाऽवस्थितो भवति। द्वितीयस्थितेश्च प्रथमनिषेकस्तदवस्थस्तिष्ठति ।
अनुदयवतीनां च प्रकृतीनामावलिकाप्रमाणा प्रथमस्थितिरवस्थिता मन्तव्या । इदमुक्तं भवतिअन्तरकरणकालस्य समयेषु वेदनतः क्षोणेषु सत्स्वन्तरकरणसमयः प्रथमस्थितिलक्षणाऽऽवलिकां प्रविशति द्वितोयस्थितेश्च प्रथमनिषेकस्त्ववस्थितो भवति तेनाऽनुदयवतीनां प्रकृतीनामन्तरकरणमन्तकरणक्रियाकालचरमसमयं यावत्प्रतिसमयमेकादिभिः समयैरन्तरकरणं न्यूनं न्यूनं भवति । अन्तरकरणक्रियाकाले च समाप्त उदयवतीनां प्रकृतीनां प्रथस्थितिरन्तर्मुहूर्तप्रमाणाऽवशिष्यते, अनुदयवतीनां च प्रकृतीनां प्रथमस्थितिरावलिकामात्रऽवशिष्यते। इत: प्रभृत्युदयरहितानां प्रकृतीनामावलिकामात्रा प्रथम स्थितिश्चलनावलिका न भवति, अपि तु क्षीयमाणाऽऽवलिकामवति । किमुक्तं भवति? अन्तःकरणक्रियाकालसमाप्तितःपरंवेदनत उदयसमयेषु क्षीणेषसत्स्वनुवयवतीनों प्रकृतीनामावलिकामात्राप्रथमस्थिति रेकादिसमयन्यूना मवति तदुपरितनस्थितौ दलिकाऽभावादन्तरकरणक्रियासमाप्तित आवलिकायां व्यतिक्रान्तायामुदयरहितप्रकृतीनां प्रथमस्थितिमनुभूयाऽन्तरकरणं प्रविशति । तत्त्वं त्वतिशयज्ञानिनो विदन्ति ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001832 |
| Book Title | Karmaprakrutigatmaupashamanakaranam |
| Original Sutra Author | Shivsharmsuri |
| Author | Gunratnasuri |
| Publisher | Bharatiya Prachyatattva Prakashan Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 332 |
| Language | Sanskrit, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari & Karma |
| File Size | 9 MB |