________________
भाष्यगाथा १४-१६]
पीठिका
पुलिंदो आगो। अच्छि णत्थि त्ति अप्पणो अच्छी भल्लीए उक्खणिऊण सिवगस्स लाएति । बंभणो पतीतो। तस्स बंभणस्स भत्ती, पुलिदस्स बहुमाणो। एवं नाणमंतेसु, भत्ती बहुमाणो कायव्वो । बहुमाणे ति दारं गयं । ॥१४॥ इयाणिं उवहाणे त्ति दारंतं दब्वे भावे य ।' दवे उवहाणमादि । भावे इमं ।
दोग्गइ पडणुपधरणा, उवधाणं जत्थ जत्थ जं सुत्ते ।
आगाढमणागाढे, गुरुलहु आणादि-सगडपिता ॥१५॥ दुवा गती, दुग्गा वा गती दुग्गती। दुक्खं वा जंसि विति गतीए एसा गई दुगती। विषमेत्यर्थः । कुत्सिता वा गतिर्दुगंतिः । भणभिलसियत्थे दुसद्दो जहा दुभगो। सा य नरगगती तिरियगती वा । पतनं पात: । तीए दुग्गतीए पतंतमप्पाणं जेण घरेति तं उवहाणं भण्णति । तं च जत्य जत्थ ति एस सुतवीप्सा, जत्थ उद्देसगे, जत्थ प्रज्झयणे, जत्थ सुयखंधे, जत्थ अंगे, कालुक्कालियअंगाणंगेसु णेया। जमिति जं उवहाणं णिवीतितादि तं तत्थ तत्य सुते (श्रुते) कायव्वमिति वक्कसेसं भवति । प्रागाढाणागावेत्ति जं च उद्देसगादी सुतं भणियं तं सत्वं समासमो दुविहं भण्णति-प्रागाई प्रणागाढं वा । तं च मागाढसुयं भगवतिमाइ प्रणागाढं पायारमाति । प्रागाढे मागाढं उवहाणं कायव्वं । प्रणागाढे अणागाढं । जो पुण विवच्चासं करेत्ति तस्स पच्छित्तं भवति । आगाढे था। मणागाढे छ । प्राणाप्रणवत्थ-मिच्छत्त-विराहणा य भवंति । एत्थ दिटुंतो असगडपिया । का सा असगडा ? तीसे उप्पत्ती भण्णति -
___ गंगातीरे एगो पायरियो वायणापरिस्संतो सज्झाये वि असज्झायं घोसेति एवं णाणंतरायं काऊण देवलोगं गयो । तो चुपो आभीरकुले पच्चायाप्रो भोगे भुजति । धूया य से जाया । अतीव रूववती । ते य पच्चतिया गोयारियाए हिंडति । तस्स य सगडं पुरतो वच्चति । सा य से धूया सगडस्स तुडे ठिता। तीसे य दरिसणत्थं तरुणेहिं सगडा पि उप्पहेण पेरियाणि । भग्गाणि य । तो से दारियाए लोगेण णामं कतं असगडा ।
असगडाए पिया, असगडपिया। तस्स तं चेव वेरग्गं जातं । दारियं दाउं पव्वइतो। पढियो जाव चाउर गिज्जं । असंखए उद्दिढे तण्णाणावरणं उदिण्णं । पढंतस्स न ठाति । छद्रेण अणुण्णवइत्ति भणिए भणति-एयस्स को जोगो। पायरिया भणंति-जाव ण ठाति ताव आयंबिलं । तहा पढति । बारस वित्ता । बारसहिं वरिसेहिं आयंबिलं करतेणं पढिया । तं च से णाणावरणं खीणं । एवं सम्मं प्रागाढजोगो प्रणागाढजोगो वा अणुपालेयव्वो त्ति । उवहाणे त्ति दारं गयं ॥१५॥ इयाणि अणिण्हवणे त्ति दारं -
प्रणिण्हवणं प्रणवलावो, तप्पडिवक्खो प्रवलावो, जतो भण्णति -
णिण्हवणं अवलावो, कस्स सगासे अथितं अण्ण चउगुरुगा। पहावितछुरघरए, दाण तिदंडे णिवे हिमवं ॥१६॥
१ गण्डोपधानादि ।
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org