Padmapuran Part 3

SR No.: 001824
Original Sutra Author: Dravishenacharya
Author: Pannalal Jain
Publisher: Bharatiya Gyanpith
Publication Year: 2004
Total Pages: 492
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Mythology, & Story
File Size: 13 MB

Page 206

चतुर्णवतितमं पर्व
अन्येऽपि दक्षिणश्रेण्यां विजयार्धस्य खेचराः । शस्त्रान्धकारिते संख्ये लक्ष्मणेन वशीकृताः ॥ १ ॥ अत्यन्तदुःसहाः सन्तो महापन्नगसन्निभाः । शौर्यच्वेडविनिर्मुक्ता जाता रामानुसेविन्दः ||२|| नामानि राजधानीनां तासां ख्यातानि कानिचित् । कीर्त्तयिष्यामि ते राजन् स्वःपुरीसमतेजसाम् ॥ ३ ॥ पुरं रविनिभं नाम तथा वह्निप्रभं शुभम् । काञ्चनं मेघसंज्ञं च तथा च शिवमन्दिरम् ॥ ४॥ गन्धर्वगीतममृतं पुरं लक्ष्मीधरं तथा । किन्नरोद्गीतसंज्ञं च जीमूतशिखरं परम् ||५|| मनुगतं चक्राह्वं विश्रुतं रथनूपुरम् । श्रीमद्वहुरवाभिख्यं चारुश्री मलयश्रुतिम् ॥ ६ ॥ श्रीगृहं भास्कराभं च तथारिज्जयसंज्ञकम् । ज्योतिःपुरं शशिच्छायं गान्धारमलयं घनम् ||७|| सिंहस्थानं मनोज्ञं च भद्रं श्रीविजयस्वनम् । कान्तं यक्षपुरं रम्यं तिलकस्थानमेव च ॥ ८ || परमाण्येवमादीनि पुराणि पुरुषोत्तम । परिक्रान्तानि भूरीणि लक्ष्मणेन महात्मना ॥ ॥ प्रसाद्य धरणीं सर्वा रत्नैः सप्तभिरन्वितः । नारायणपदं कृत्स्नं प्राप लक्ष्मणसुन्दरः ||१०|
छत्र धनुः शक्तिर्गदा मणिरसिस्तथा । एतानि सप्त रत्नानि परिप्राप्तानि लक्ष्मणम् ||११|| उवाच श्रेणिको भूपो भगवंस्त्वत्प्रसादतः । रामलक्ष्मणयोर्ज्ञातं माहात्म्यं विधिना मया ||१२|| अधुना ज्ञातुमिच्छामि लवणाङ्कुशसम्भवम् । सौमित्रिपुत्रसम्भूतिं तथा तद्वक्तुमर्हसि ॥१३॥ ततो मुनिगणस्वामी जगाद परमस्वनम् । शृणु वक्ष्यामि ते राजन् कथावस्तु मनोषितम् ॥ १४॥ युगप्रधान नरयोः पद्मलक्ष्मणयोस्तयोः । निष्कण्टक महाराज्य जातभोगोपयुक्तयोः ||१५|| वजन्यहानि पचाश्च मासा वर्षयुगानि च । दोदुन्दकामराज्ञातसुमहासुखसक्तयोः ॥१६॥
अथानन्तर विजयार्ध पर्वतकी दक्षिण श्रेणी में रत्नरथके सिवाय जो अन्य विद्याधर थे शस्त्रोंके अन्धकार से युक्त युद्धमें लक्ष्मणने उन सबको भी वश कर लिया ||१|| जो विद्याधर पहले महानागके समान अत्यन्त दुःसह थे वे अब शूर-वीरता रूपी विषसे रहित हो रामके सेवक हो गये ||२|| हे राजन् ! अब मैं स्वर्गके समान तेजको धारण करने वाली उन नगरियोंके कुछ नाम तेरे लिए कहूँगा सो श्रवण कर ॥३॥ रविप्रभ, वह्निप्रभ, काचन, मेघ, शिवमन्दिर, गन्धर्वगीत, अमृतपुर, लक्ष्मीधर, किन्नरोद्गीत, जीमूतशिखर, मर्त्यानुगीत, चक्रपुर, रथनूपुर, बहुरव, मलय, श्रीगृह, भास्कराभ, अरिञ्जय, ज्योतिःपुर, शशिच्छाय, गान्धार, मलय, सिंहपुर, श्रीविजयपुर, यक्षपुर और तिलकपुर । हे पुरुषोत्तम ! इन्हें आदि लेकर अनेक उत्तमोत्तम नगर उन महापुरुष लक्ष्मणने वश में किये ॥४-६॥ इस प्रकार लक्ष्मणसुन्दर समस्त पृथिवीको वश कर सात रखोंसे सहित होता हुआ सम्पूर्ण नारायण पदको प्राप्त हुआ ॥१०॥ चक्र, छत्र, धनुष, शक्ति, गदा, मणि और खड्ग ये सात रत्न लक्ष्मणको प्राप्त हुए थे ॥ ११॥ [ तथा हल, मुसल, गदा और रत्नमाला ये चार रत्न रामको प्राप्त थे । ] तदनन्तर श्रेणिकने गौतम स्वामीसे कहा कि हे भगवन् ! मैंने आपके प्रसाद से विधिपूर्वक राम और लक्ष्मणका माहात्म्य जान लिया है अब लवणाङ्कुशकी उत्पत्ति तथा लक्ष्मणके पुत्रोंका जन्म जानना चाहता हूँ सो आप कहने के योग्य हैं ॥१२- १३||
तदनन्तर मुनिसंघ के स्वामी श्री गौतम गणधरने उच्चस्वर में कहा कि हे राजन! सुन, मैं तेरी इच्छित कथावस्तु कहता हूँ ॥ १४ ॥ अथानन्तर युगके प्रधान पुरुष जो राम, लक्ष्मण थे वे frosure महाराज्य से उत्पन्न भोगोपभोगकी सामग्री से सहित थे तथा दोदुंदक नामक देवके द्वारा अनुज्ञात महासुखमें आसक्त थे । इस तरह उनके दिन, पक्ष, मास, वर्ष और युग व्यतीत हो १. अन्योऽपि म० । २. गान्धर्व म० । ३. श्रीगुहं म० ।

Translation AI Generated

## Chapter Forty-Nine

Other celestial beings in the southern range of the Vijayardha mountain, who were shrouded in darkness of weapons, were subdued by Lakshmana. ||1|| Those celestial beings, who were previously as formidable as great serpents, became free from the poison of pride and became servants of Rama. ||2|| O King! I will now tell you some of the names of those cities, which possess brilliance like that of heaven. Listen. ||3|| The cities are: Ravinibha, Vahniprabha, Kanchana, Megha, Shivamandira, Gandharvagita, Amritapura, Lakshmidhara, Kinnarodgita, Jimutashikhara, Martyanugita, Chakrapura, Rathanupura, Bahurava, Malaya, Shrigriha, Bhaskarabha, Ariñjaya, Jyotipura, Shashichhaya, Gandhara, Malaya, Singhapura, Shrivijayapura, Yakshapura, and Tilakapura. O Purushottama! Lakshmana, the great soul, subdued these and many other excellent cities. ||4-6|| Thus, Lakshmana, the handsome, subdued the entire earth and, adorned with seven treasures, attained the complete state of Narayana. ||10|| The seven treasures, Chakra, Chatra, Dhanush, Shakti, Gada, Mani, and Khadga, were obtained by Lakshmana. ||11|| [Similarly, the four treasures, Hal, Musala, Gada, and Ratnamala, were obtained by Rama.] Then, the king Shrenika said to Gautama Swami, "O Bhagavan! By your grace, I have learned the greatness of Rama and Lakshmana according to the scriptures. Now, I wish to know the origin of Lavanaṅkusha and the birth of Lakshmana's sons. You are worthy of telling me." ||12-13||

Then, the lord of the assembly of sages, Shri Gautama Ganadhara, said in a loud voice, "O King! Listen, I will tell you the story you desire." ||14|| Rama and Lakshmana, the principal men of the age, were born with the enjoyment of a vast kingdom, free from thorns, and were devoted to the great happiness granted by the god Dodundaka. Thus, their days, fortnights, months, years, and yugas passed. ||15-16||