Padmapuran Part 1

SR No.: 001822
Original Sutra Author: Dravishenacharya
Author: Pannalal Jain
Publisher: Bharatiya Gyanpith
Publication Year: 2000
Total Pages: 604
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Mythology, & Story
File Size: 15 MB

Page 350

३००
पद्मपुराणे अथवा कर्मणामेतद्वैचित्र्यं कोऽन्यथा नरः । कतुं शक्नोति तेषां हि सर्वमन्यबलाधरम् ॥४२॥ नूनं पुराकृतं कर्म भोगसंपादनक्षमम् । परिक्षयं मम प्राप्तं येनैषा वर्तते दशा ॥४३॥ वरं समर एवास्मिन्मृतः स्याच्छसंकटे । नाकीर्तिर्यत्र जायेत सर्व विष्टपगामिनी ॥४४॥ चरणं शिरसि न्यस्य शत्रणां येन जीवितम् । शत्रुणानुमतां सोऽहं सेवे लक्ष्मी कथं हरिः॥४५|| परित्यज्य सुखे तस्मादमिलापं भवोद्भवे । निश्रेयसंपदप्राप्तिकारणानि भजाम्यहम् ॥४६॥ रावणो मे महाबन्धुरागतः शत्रुवेषभृत् । येनासारसुखास्वादसक्तोऽस्मि परिबोधितः ॥४७॥ अत्रान्तरे मुनिः प्राप्तो नाम्ना निर्वाणसंगमः । विहरन् क्वापि योग्यानि स्थानानि गुणवाससाम् ॥४८॥ सहसा व्रजतस्तस्य गतिः स्तम्भमुपागता । प्रणिधाय ततश्चक्षुरधोऽसौ चैत्यमैक्षत ॥४९॥ प्रत्यक्षज्ञानसंपन्नस्तस्मिश्च जिनपुङ्गवम् । वन्दितं नमसः शीघ्रमवतीर्णा महायतिः ॥५०॥ संतोषेण च शक्रेण कृताभ्युत्थानपूजनः । चक्रे जिननमस्कार विधिना यतिसत्तमः ॥५१॥ आसीनस्य ततो जोषं वन्दित्वा चरणौ मुनेः । पुरः स्थित्वा हरिश्चक्रे चिरमात्मनिगहणम् ॥५२॥ सर्वसंसारवृत्तान्तवेदनात्यन्तकोविदैः । मुनिना परमैर्वाक्यैः परिसान्त्वनमाहृतः ॥५३॥ अपृच्छत् स भवं पूर्वमात्मनो मुनिपुङ्गवम् । स चेत्यकथयत्तस्मै गुणग्रामविभूषितः ॥५४॥ चतुर्गतिगतानेकयोनिदःखमहावने । भ्राम्यन् शिखापदामिख्ये नगरे मानुषी गतिम् ॥५५।। प्रातो जीवः कुले जातो दरिद्रे स्त्रैणसंगतः । कुलवान्तेति बिभ्राणा नामार्थेन समागतम् ॥५६॥
उत्पन्न करते थे आज सबके सब तृणके समान तुच्छ जान पड़ते हैं ॥४१॥ अथवा कर्मोंकी इस विचित्रताको अन्यथा करनेके लिए कौन मनुष्य समर्थ है ? यथार्थमें अन्य सब पदार्थ कर्मों के बलसे ही बल धारण करते हैं ॥४२॥ निश्चय ही मेरा पूर्वसंचित पुण्यकर्म जो कि नाना भोगोंकी प्राप्ति कराने में समर्थ है परिक्षीण हो चुका है इसीलिए तो यह अवस्था हो रही है ।।४३।। शत्रुके संकटसे भरे युद्ध में यदि मर ही जाता तो अच्छा होता क्योंकि उससे समस्त लोकमें फैलनेवाली अपकीर्ति तो उत्पन्न नहीं होती ॥४४॥ जिसने शत्रुओंके सिरपर पैर रखकर जीवन बिताया वह मैं अब शत्रु द्वारा अनुमत लक्ष्मीका कैसे उपभोग करूँ ? ॥४५।। इसलिए अब मैं संसार सम्बन्धी सुखकी अभिलाषा छोड़ मोक्षपदकी प्राप्तिके जो कारण हैं उन्हींकी उपासना करता हूँ ॥४६॥ शत्रुके वेशको धारण करनेवाला रावण मेरा महाबन्धु बनकर आया था जिसने कि इस असार सुखके स्वादमें लीन मुझको जागृत कर दिया ।।४७।।
इसी बीच में गुणी मनुष्योंके योग्य स्थानोंमें विहार करते हुए निर्वाणसंगम नामा चारणऋद्धिधारी मुनि वहाँ आकाशमार्गसे जा रहे थे ॥४८॥ सो चलते-चलते उनकी गति सहसा रुक गयी। तदनन्तर उन्होंने जब नीचे दृष्टि डाली तो मन्दिरके दर्शन हुए ॥४९॥ प्रत्यक्ष ज्ञानके धारी महामुनि मन्दिरमें विराजमान जिन-प्रतिमा की वन्दना करनेके लिए शीघ्र ही आकाशसे नीचे उतरे ॥५०॥ राजा इन्द्रने बड़े सन्तोषसे उठकर जिनकी पूजा की थी ऐसे उन मुनिराजने विधिपूर्वक जिनप्रतिमाको नमस्कार किया ॥५१॥ तदनन्तर जब मुनिराज जिनेन्द्रदेवकी वन्दना कर चुप बैठ गये तब इन्द्र उनके चरणोंको नमस्कार कर सामने बैठ गया और अपनी निन्दा करने लगा ॥५२॥ मुनिराजने समस्त संसारके वृत्तान्तका अनुभव करानेमें अतिशय निपुण उत्कृष्ट वचनोंसे उसे सन्तोष प्राप्त कराया ॥५३।।
अथानन्तर इन्द्रने मुनिराजसे अपना पूर्वभव पूछा सो गुणोंके समूहसे विभूषित मुनिराज उसके लिए इस प्रकार पूर्वभव कहने लगे ॥५४॥ हे राजन् ! चतुगंति सम्बन्धी अनेक योनियोंके १. सर्वमन्यबलाद्वरम् क. । २. भवेद्भुवि म.। ३. निश्रेयसः म.। ४. गतिस्तम्भ- म.। ५. परिशान्तत्व ख.। ६. जीवं म.। ७. दरिद्रस्त्रण म.। ८. कुलं कान्तेति म.।

Translation AI Generated

300
In the Padma Purana, or how else can a man describe the diversity of karma? For all else is strengthened by karma. ||42|| Indeed, the karma I have accumulated in the past, which is capable of bringing about the enjoyment of various pleasures, has been exhausted, and that is why this state of affairs exists. ||43|| It would be better to die in battle, in the midst of danger, than to be disgraced, for disgrace spreads everywhere. ||44|| How can I, who has placed his foot on the head of his enemies and lived, now enjoy the wealth granted by my enemies? ||45|| Therefore, I abandon the desire for worldly pleasures and worship the causes of attaining the state of liberation. ||46|| Ravana, my great friend, came disguised as an enemy, and he awakened me from my attachment to the taste of this fleeting pleasure. ||47||
Meanwhile, a sage named Nirvana Sangama, who was wandering through places suitable for virtuous people, was traveling through the sky. ||48|| Suddenly, his progress was halted. Then, looking down, he saw the temple. ||49|| The great sage, endowed with direct knowledge, quickly descended from the sky to worship the Jina image enshrined in the temple. ||50|| The king Indra, with great joy, had risen and worshipped the Jina. The great sage, in accordance with the proper procedure, paid homage to the Jina image. ||51|| Then, after the sage had worshipped the Jina and sat down, Indra, bowing to his feet, sat in front of him and began to criticize himself. ||52|| The sage, who was supremely skilled in making people experience the course of the entire world, comforted him with excellent words. ||53||
Then Indra asked the sage about his past life. The sage, adorned with a multitude of virtues, told him about his past life as follows: ||54|| O King! You have wandered through countless births in the four realms of existence, experiencing the great forest of suffering. In the city of Shikha Pada, you were born as a human being. ||55|| You were born into a poor family, associated with women, and you came with the name "Kulavanta," meaning "noble." ||56||