SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 295
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ कर्णाटवृत्ति जीवतत्त्वप्रदीपिका ७८१ गर्भाद्यष्टवर्षचरमदोळंतर्मुहूर्तषट्क मुळि दुदे बागल कृष्णले श्येयोळे अंतर्मुहूत कालबोलिद्दु - नोललेश्येयं पोद्दिदं । तदा कृष्णलेश्यांतरं प्रारब्धमादुदु । आ नीललेश्येयोळंतर्मुहूर्त्तपय्यं तमि कपोतश्येयं पोद्दिदनल्लियुमंत मुहूर्तं पय्र्यंतमिद्धुं । तेजोलेश्येयं पोद्दिदनल्लियुमंतर्मुहूर्त्तमि पद्मले ये पोद्दिदनल्लियुमंतर्मुहूर्तमिवं शुक्ललेश्ययं पोद्दिदन लियु मंतर्मुहूर्तमिव अष्टवर्षचरमसमयदो संयममं कैको डु देशोन पूर्वकोटिवर्षं संयममननुपालिसि सर्व्वात्थं सिद्धियोपुट्टि अल्लि त्रयस्त्रिंशत्सागरोपमस्थितियं समाप्तिमाडि बंदु मनुष्यनागि तद्द्भवप्रथमसमयं मोदगोंडु अंतर्मुहूर्त कालपर्यंत शुक्ल लेश्येयोळिदु पद्मलेश्येयं पोद्दि अल्लियुमंतर्मुहूत पय्यंतंमि तेजोलेश्येयं पोद्दि अल्लियुमंतर्मुहूत मिट्ठे कपोत लेश्येयं पोद्दि अल्लियुमंतहत 'कालमि नीललेश्ययं पोद्दि अल्लियुमंतर्मुहुत्त 'मिदु कृष्णलेश्येयं पोद्दिदनितुदशांतर्मुहूतगळिनभ्यधिक अष्टवर्षोनपूर्व्वकोटिवर्षाधिकत्रयस्त्रशत्सागरोपमंगळु कृष्णलेश्येयोळंतरमवकुं मिते नीलकपोतलेश्येगळमंतरं पेळल्पडगुमिदु विशेषं नीललेश्येयोळष्टांतर्मुहुत्त गळु कपोतलेश्येयोळु षडंतमुंहतंगळभ्यधिकंगळे दु वक्तव्यमक्कुं । तेजोलेश्ययोत्कृष्टांतोत्पत्तिक्रममिदु । कश्चिज्जीवं मनुष्यं तिथ्यंचं मेणु तेजोलेश्ययदं बंदु कपोत लेश्ययं पोद्दिदं तदा तेजोलेश्यगंतरं प्रारब्धमादुदु पश्चात् कपोतनीलकृष्णलैश्येगळोळु प्रत्येक मंतर्मुहुत्ततिर्मुहूतंगळनिदु एकेंद्रियजीवनादनल्लि आवलिय संख्यातैकभागमात्रपुद्गलपरिवर्तनंगळं परिभ्रमिसि विकलेंद्रियजीवनादनल्लि संख्यातसहस्रवर्ष ५ Jain Education International १० भवन्तीति निर्दिष्टम् । तत्र कृष्णायां पूर्वकोटिवर्षायुर्मनुष्यो गर्भाद्यष्टवर्षचरमेऽन्तर्मुहूर्तषट् के अवशिष्टे कृष्णां गतः, अन्तर्मुहूर्त स्थित्वा नीलां गतस्तदा कृष्णान्तरं प्रारब्धम् । ततः नीलां कपोतां तैजसीं पद्मां शुक्लां च प्रत्येकमन्तर्मुहूर्तं स्थित्वा अष्टवर्षचरमसमये संयमं स्वीकृत्य देशोनपूर्वकोटिवर्षाणि प्रतिपाल्य सर्वार्थसिद्धि गतः । तत्र त्रयस्त्रिशत्सागरोपमाणि नीत्वा मनुष्यो भूत्वा तद्भवप्रथमसमयादन्तर्मुहूर्त शुक्लां पद्मां तैजसीं कपोतां नीलां च प्रत्येकं स्थित्वा कृष्णां गच्छति । इति दशान्तर्मुहूर्ताधिकानि अष्टवर्षोनपूर्वकोटिवर्षाधिक त्रयस्त्रिशत्सागरोपमाणि उत्कृष्टान्तरं भवति । एवं नीलकपोतयोरपि किन्तु अधिकान्तर्मुहूर्ताः नीलायामष्टी, कपोतायां षडेव भवन्ति । तेजोलेश्यायां कश्चिन्मनुष्यः तिर्यग् वा स्थित्वा कपोतां गतस्तदा तेजोलेश्यान्तरं प्रारब्धम् । पश्चात्कपोतनीलकृष्णश्यासु एकैकान्तर्मुहूर्तं स्थित्वा एकेन्द्रियो भूत्वा आवल्यसंख्यातैकभागमात्र पुद्गलपरावर्तनानि भ्रान्त्वा २० For Private & Personal Use Only १५ २५ वर्ष की आयुवाला मनुष्य गर्भसे लेकर आठ वर्षकी आयु पूरी होनेमें जब छह अन्तर्मुहूर्त शेष रहे, तो कृष्णलेश्या में चला गया । अन्तर्मुहूर्त तक रहकर नीललेश्या में चला गया । तब कृष्णलेश्याका अन्तर प्रारम्भ हुआ । उसके पश्चात् नील, कापोत, तेज, पद्म, शुक्ल में से प्रत्येक में अन्तर्मुहूर्त काल तक ठहरकर आठ वर्षोंके अन्तिम समय में संयमी हो गया। कुछ कम एक पूर्वकोटि वर्ष तक संयमका पालन करके मरकर सर्वार्थसिद्धिमें उत्पन्न हुआ । वहाँ तैंतीस बिताकर मनुष्य हुआ । मनुष्यभवके प्रथम समयसे शुक्ल, पद्म, तेज, कापोत और नील-से प्रत्येक में अन्तर्मुहूर्त काल तक रहता हुआ कृष्णलेइयामें चला जाता है । इस प्रकार द अन्तर्मुहूर्त अधिक और आठ वर्ष कम पूर्वकोटि वर्ष अधिक तैंतीस सागर कृष्णलेश्याका उत्कृष्ट अन्तर होता है । इसी तरह नील और कापोतका भी उत्कृष्ट अन्तर होता है । किन्तु अधिक अन्तर्मुहूर्त नीलमें आठ और कापोतमें छह ही होते हैं। कोई मनुष्य या तिर्यच तेजोलेश्या में रहकर कापोतलेश्या में चला गया। तेजोलेश्याका अन्तर प्रारम्भ हो ३० www.jainelibrary.org
SR No.001817
Book TitleGommatasara Jiva kanda Part 2
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNemichandra Siddhant Chakravarti, A N Upadhye, Kailashchandra Shastri
PublisherBharatiya Gyanpith
Publication Year1997
Total Pages612
LanguagePrakrit, Hindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari, Philosophy, Religion, & Karma
File Size14 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy