________________
४०-१०९)
महापुराण
तिक्रियामन्त्राः आधानमंत्र एवात्र सर्वत्राहितदातृवाक् । मध्ये यथाक्रमं वाच्यो नान्यो भेदोऽत्र कश्चन ॥ १०१ चूणि:- सज्जातिवातभागी भव । सद्गहिदातभागी भव। मुनीन्द्रदातभागी भव । सुरेन्द्रदातभागी भव । परमराज्यदातृभागी भव । आर्हन्त्यदातृभागी भव । परमनिर्वाणदातृभागी भव ।
मोदक्रियामन्त्राः मन्त्री मोदक्रियायां च मतोऽयं मुनिसत्तमैः । पूर्व सज्जातिकल्याणभागी भव पदं वदेत् ॥ १०२ ततः सद्गृहकल्याणभागी भव पदं पठेत् । ततो वैवाहकल्याणभागी भव पदं मतम् ॥ १०३ ततो मुनीन्द्रकल्याणभागी भव पदं स्मृतम् । पुनः सुरेन्द्रकल्याणभागी भव पदात्परम् ॥ १०४ मन्दराभिषेककल्याणभागीति च भवेति च । तस्माच्च यौवराज्यादिकल्याणपदसंयुतम् ॥ १०५ भागी भव पदं वाच्यं मन्त्रयोगविशारदः । स्यान्महाराज्यकल्याणभागी भव पदं परम् ॥ १०६ भूयः परमराज्यादिकल्याणोपहितं मतम् । भागी भवेत्यथार्हन्त्यकल्याणेन च योजितम् ॥ १०७ .. चूणिः- १) सज्जातिकल्याणभागी भव । २) सद्गृहिकल्याणभागी भव । ३) वैवाहकल्याण
भागी भव । ४) मुनीन्द्रकल्याणभागी भव । ५) सुरेन्द्रकल्याणभागी भव । ६) मन्दराभिषेककल्याणभागी भव । यौवराज्यकल्याणभागी भव । महाराज्यकल्याणभागी भव । परमराज्यकल्याणभागी भव । आर्हन्त्यकल्याणभागी भव ।
प्रियोद्भवमन्त्राः प्रियोद्भवे च मन्त्रोऽयं सिद्धार्चनपुरःसरम् । दिव्यनेमिविजयाय पदात्परमनेमिवाक् ॥ १०८ विजयायेत्यथार्हन्त्यनेम्यादिविजयाय च । युक्तो मन्त्राक्षररेभिः स्वाहान्तः सम्मतो द्विजैः ॥ १०९ चूणिः- दिव्यनैमिविजयाय स्वाहा । परममिविजयाय स्वाहा । आर्हन्त्यनेमिविजयाय स्वाहा।
उत्तम मुनीनी मोदक्रियेत याप्रमाणे मन्त्र मानला आहे- प्रथम सज्जातिकल्याण भागी भव हे पद बोलावे. १) सज्जातीच्या कल्याणाला धारण करणारा तू हो. यानंतर २) सद्गृहिकल्याणभागी भव हे पद म्हणावे. उत्तम गृहस्थाच्या कल्याणाला तू धारण करणारा हो। ३) वैवाहकल्याणभागी भव- विवाहाच्या कल्याणाला प्राप्त करून घेणारा तू हो। ४) यानंतर मुनीन्द्रकल्याणभागी भव हे पद सांगितले आहे- महामुनीन्द्राच्या कल्याणाला तू प्राप्त हो। ५) पुनः सुरेन्द्र कल्याणभागी भव हे पद आहे- तू इन्द्रपदाच्या कल्याणाचा उपभोग घेणारा हो. यानन्तर मन्दराभिषेककल्याणभागी भव हे पद- मेरुपर्वतावर अभिषेककल्याणाला तू प्राप्त हो. या पदानंतर यौवराज्यकल्याणभागी भव- युवराज पदाच्या कल्याणाचा अनुभव घेणारा तू हो। यानन्तर महाराज्यकल्याणभागी भव हे पद तू महाराजाच्या पदाच्या कल्याणाचा उपभोक्ता हो. पुनः परमराज्यादिकल्याण या पदाने युक्त मन्त्र बोलावा अर्थात् परमराज्य कल्याणाला धारण करणारा तू हो. यानन्तर आर्हन्त्यकल्याणभागी भव- अरिहन्तपदाच्या कल्याणाचा उपभोग घेणारा तू हो हा मंत्र बोलावा ।। १०२-१०७ ।।
प्रियोद्धवक्रियेमध्ये सिद्धभगवंताची पूजा करून या मन्त्राचा पाठ म्हणावा-दिव्यनेमिविजयाय, परमनेमिविजयाय आणि आर्हन्त्यनेमिविजयाय या मन्त्राक्षरांच्या अन्ती स्वाहा हा शब्दाचा प्रयोग द्विजानी करावा. अर्थात् दिव्यनेमिविजयाय स्वाहा । अर्थात् दिव्यनेमीच्या द्वारे कर्मरूपी शत्रूवर विजय प्राप्त करणान्याला मी हवि अर्पण करतो. परमनेमिविजयाय स्वाहा परमनेमीच्या द्वारे विजय मिळविणान्याला मी हवि अर्पण करतो. आर्हन्त्यनेमिविजयाय स्वाहाअरिहंताची जी अवस्था हीच कोणी चक्रधारा तिच्याद्वारे कर्मरूपी शत्रूवर विजय मिळविणा-या जिनेन्द्र देवाला मी हवि अर्पण करतो. असे तीन मंत्र बोलावेत ॥ १०८-१०९ ।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org