________________
॥ श्रीपार्श्वनाथाय नमः॥ पार्थाभ्युदयम् । बालप्रबोधिन्या समेतम् ।
प्रथमः सर्गः। श्रीपार्श्व शुक्लयोगाग्निदग्धकर्मेन्धनं प्रभुं । दैत्योपसर्गजेतारं नामं नामं करोम्यहं ॥ श्रीपार्थाभ्युदयस्याऽस्य व्याख्यां बालप्रबोधिनीं।
प्रतिभाभारभुनस्याऽमन्दानन्दविधायिनः॥ अथ भगवान् श्रीजिनसेनाचार्यः कविकुलतिलकायमानकालिदासविरचितमेषदूतसमाकृष्टचेताः 'आशीर्नमस्क्रियावस्तुनिर्देशो वाऽपि तन्मुखं' इति वचनमनुसृत्य वस्तुनिर्देशेन भगवत्कथां प्रस्तौति -
श्रीमन्मूर्त्या मरकतमयस्तम्भलक्ष्मी वहन्त्या
योगैकाग्यस्तिमिततरया तस्थिवांसं निदध्यौ । पार्थ दैत्यो नभसि विहरन् बद्धवरेण दग्धः ।
कश्चित् कान्ताविरहगुरुणा स्वाधिकारात्प्रमत्तः ॥१॥
अन्वयः- कान्ताविरहगुरुणा बद्धवैरेण दग्धः स्वाधिकारात् प्रमत्तः नभसि विहरन् कश्चित् दैत्यः मरकतमयस्तम्भलक्ष्मी वहन्त्या योगैकाग्यस्तिमिततरया श्रीमन्मूर्त्या तस्थिवांसं पार्श्व निदध्यो।
श्रीमन्मू]त्यादि। कान्ताविरहगुरुणा । कान्तेव कान्ता । तस्याः जातः विरहः वियोगः। मयूरव्यंसकादित्वात्समासः। विप्रलम्भ इत्यर्थः । तेन गुरुणा वृद्धि प्राप्तेनात एव दुर्भरणेत्यर्थः । 'गुरुस्तु गीष्पती श्रेष्ठे गुरौ पितरि दुर्भरे' इति शब्दार्णवे। तस्य पूर्वभवे यस्या विरहो जातः सा तस्य धर्मपत्नी नासीत्, अपि तु भ्रातृजाया
१ स्वाधिकारप्रमत्तः
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org