Page Text
________________
२८४ ]
खवगसेढी
[ गाथा--१३८ किट्टिपूर्वावान्तरकिट्टौ घातदलत एक मध्यमखण्डं लोभतृतीयसंग्रहकिट्टिप्रथमपूर्वावान्तरकिट्टिप्रभृतिव्यतिक्रान्तपूर्वावान्तरकिट्टिराशिप्रमाणानधस्तनशीर्षचयान् लोभतृतीयसंग्रहकिट्टयन्तरोत्पन्नप्रथमाऽपूर्वावान्तरकिट्टिप्रभृतिव्यतिक्रान्तपूर्वापूर्वावान्तरकिट्टिराशिन्यूनसर्वपूर्वाऽपूर्वावान्तरकिट्टिराशिप्रमाणांथोभयचयान् प्रक्षिपति । ततः परं घातदलत एकोत्तरवृद्धयाऽधस्तनशीर्षचयानेकोत्तरहान्योभयचयानेकैकं च मध्यमखण्डं तावत प्रक्षिपति, यावत् क्रोधप्रथमसंग्रहकिट्टिचरमपूर्वावान्तरकिट्टिः। अनेन विधिना क्रोधप्रथमसंग्रहकिट्टिचरमपूर्वाऽवान्तरकिट्टि यावद् घातदले प्रक्षिप्ते सर्वघातदलं परिसमाप्त भवति ।
___ इह दीयमानदलस्याऽनन्तान्युष्ट्रकूटानि भवन्ति । तथाहि-यथोष्टकूटं निम्नमुन्नतं च भवति, तथैवेह दीयमानं दलमपि कुत्रचित् प्रभूतं भवति, क्वचित् स्तोकं भवति, कुत्रचित्पुनरधिकं भवति, पुनः क्वचिद्धीनं भवति, अवान्तरकिट्टयन्तरोत्पन्नाऽपूर्वावान्तरकिट्टीनाञ्चाऽनन्तत्वाद् दीयमानदलस्याऽनन्तान्युष्टकूटानि किट्टिवेदनाद्धाप्रथमसमये भवन्ति । यथा किट्टिवेदनाद्धायाः प्रथमसमये दलनिक्षेपविधिरभिहितः, तथैव किट्टिवेदनाद्धाद्वितीयादिसमयेष्वप्यभिधातव्यः । पश्यन्तु पाठका यन्त्रकम्-२१ ।
॥गणितविभागः समाप्तः ॥ दृश्यमानदलं तु सर्वपूर्वापूर्वावान्तरकिट्टिष्वनन्ततमभागेन हीनं भवति ॥१३७॥
तदेवं प्रतिपादितो दलिकनिक्षेपविधिः। साम्प्रतं संक्रमवशात् क्रोधादिप्रथमसंग्रहकिट्टेर्वद्धदलं कदा द्वादशसंग्रहकिट्टिषु भवति ? इति परशङ्काव्युदासाप प्राह
पंचमआलीए कोहबद्धदलिअं तु सब्वकिट्टीसु। माणादीण वि बद्धदलिअं जहासंभवं गेयं ॥१३८॥ पञ्चमाऽऽवलिकायां क्रोधबद्धदलिकं तु सर्वकिट्टिषु ।।
मानादीनामपि बद्धदलिकं यथासंभवं ज्ञेयम् ।।१३८॥ इति पदसंस्कारः । 'पंचम०' इत्यादि, तत्र 'क्रोवबद्धदलिक क्रोधप्रथमसंग्रहकिट्टिबद्धदलं तु बन्धसमयात् परं पञ्चमाऽऽवलिकायां सर्वकिट्टिषु' संक्रमेण द्वादशसंग्रहकिट्टिषु भवतीति शेषः । इदमत्र हृदयम्क्रोधप्रथमसंग्रहकिदिवेदनाद्धाप्रथमसमये यत् क्रोधप्रथमसंग्रहकिट्टिदलं बध्नाति, तदावलिकां यावत् तदवस्थं तिष्ठति, बन्धावलिकागतकर्मणः सकलकरणाऽयोग्यत्वेनाऽपवर्तनासंक्रमपरप्रकृतिसंक्रमयोरभावात् । ततो द्वितीयाऽऽवलिकाप्रथमसमये क्रोधस्य संग्रहकिट्टिद्वये मानस्य च प्रथमसंग्रहफिट्टो संक्रमयति, न ततोऽधस्तनीषु, कस्याश्चित् संग्रहकिटेर्दलं स्वाधस्तनप्रथमसंग्रहकिट्टि यावत् संक्रमयति, न ततोऽधस्तादित्युक्तत्वात् । इत्थं किट्टिवेदनाद्धाप्रथमसमयबद्धकोषप्रथमसंग्रहकिट्टिदलं द्वितीयाऽऽवलिकायां क्रोधसंग्रहकिट्टित्रये मानस्य च प्रथमसंग्रहकिट्टौ भवति । आव
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001698 |
| Book Title | Khavag Sedhi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Premsuri |
| Publisher | Bharatiya Prachyatattva Prakashan Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 786 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Karma |
| File Size | 24 MB |