SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 225
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ १३६ ज्ञानार्णवः [६.६389 ) क्षीणप्रशान्तमिश्रासु मोहप्रकृतिषु क्रमात् । तत् स्याद्र्व्यादिसामग्र्या पुंसां सद्दर्शनं त्रिधा ॥६ 390 ) उक्तं च भव्यः पर्याप्तकः संज्ञी जीवः पञ्चेन्द्रियान्वितः । काललब्ध्यादिभियुक्तः सम्यक्त्वं प्रतिपद्यते ॥६*१ 391 ) सम्यक्त्वमथ तत्त्वार्थश्रद्धानं परिकीर्तितम् । तस्यौपशमिको भेदः क्षायिको मिश्र इत्यपि ।।६*२ 392 ) सप्तानां प्रशमात् सम्यक् क्षयादुभयतो ऽपि च । प्रकृतीनामिति प्राहुस्तत्त्रैविध्यं सुमेधसः ।।६*३ 389) क्षीणप्रशान्त-पुसां पुरुषाणां तत् सद्दर्शनं त्रिधा स्यात् भवति । कासु सत्सु । मोहप्रकृतिषु अनन्तानुबन्धिचतुष्कादिषु क्रमात् क्षीणप्रशान्तमिश्रासु । मोहप्रकृतिक्षये क्षायिकम् । मोहप्रकृतिप्रशमे औपशमिकम् । मोहप्रकृतिक्षयोपशमे क्षायोपशमिकम् । इति त्रिधा सम्यग्दर्शनम् । इति सूत्रार्थः ।।६॥ अथ सम्यक्त्वाङ्गोकारकमाह । उक्तं च 390) भव्यः-[ सम्यक्त्वं कः प्रतिपद्यते। जीवः । कीदृशः। पर्याप्तकः आहारादिपर्याप्तियुक्त इत्यर्थः ॥६*१॥ ] पुनः सम्यक्त्वविशेषार्थमाह। 391) सम्यक्त्व-[ सम्यक्त्वस्य कति भेदाः। त्रयः । के ते। औपशमिकः क्षायिको मिश्रः (क्षायोपशमिकः) चेत्यर्थः ॥६२२॥] अथ त्रैविध्यमाह ।। ___392) सप्तानां-सुमेधसः सुबुद्धयः तत्त्रैविध्यं सम्यक्त्ववैविध्यं, इति प्राहुः । सप्तानाम् अनन्तानुबन्धिकषायचतुष्क-सम्यक्त्व-मिथ्यात्व-सम्यग्मिथ्यात्वभेदात् प्रकृतित्रयसंमिलिताः सप्तप्रकृतयो है उसके निमित्तसे सम्यग्दर्शन प्राप्त होता है। इसके विपरीत किसी जीवके तात्कालिक उपदेशके बिना भी पूर्व संस्कारसे वह सम्यग्दर्शन प्राप्त हो जाता है। यह इन दोनोंमें विशेषता है ।।५।। द्रव्य-क्षेत्रादिरूप सामग्रीके साथ तीन दर्शनमोहनीयप्रकृतियोंके क्षय, उपशम और क्षयोपशमके होनेपर जीवोंके क्रमसे तीन प्रकारका क्षायिक, औपशमिक और क्षायोपशमिक सम्यग्दर्शन उत्पन्न होता है ॥६।। कहा भी है जो जीव भव्य, पाँचों इन्द्रियोंसे संयुक्त, संज्ञी और पर्याप्तक होता है वही काललब्धि आदिको पा करके सम्यक्त्वको प्राप्त करता है ॥६२१।। तत्त्वार्थश्रद्धानको-अपने-अपने स्वरूपसे संयुक्त जीवादि पदार्थों के यथार्थ श्रद्धानको सम्यग्दर्शन कहा गया है। उसके औपशमिक, क्षायिक और मिश्र (क्षायोपशमिक ) ये तीन भेद हैं ॥६*२॥ मिथ्यात्व, सम्यग्मिथ्यात्व और सम्यक्त्व इन तीन दर्शनमोहनीय तथा क्रोधमानादिरूप चार अनन्तानुबन्धी इस प्रकार इन सात प्रकृतियोंके उपशमसे जो सम्यग्दर्शन vvvvrr- - - १. All others except P लब्ध्यादिना युक्तः । Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001696
Book TitleGyanarnav
Original Sutra AuthorShubhachandra Acharya
AuthorBalchandra Shastri
PublisherJain Sanskruti Samrakshak Sangh Solapur
Publication Year1977
Total Pages828
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari, Principle, Dhyan, & Yoga
File Size18 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy