Panchvastukgranth Part 2

SR No.: 001651
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Rajshekharsuri
Publisher: Arihant Aradhak Trust
Total Pages: 402
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Religion, & Principle
File Size: 8 MB

Page 258

पञ्चवस्तुके स्तवपरिज्ञा ]
[ ५५१
હિંસા કરતાં એક બ્રાહ્મણની હિંસામાં વધારે પાપ લાગે છે, તેમ જૈનમતમાં પણ ગુણ-દોષની વિચારણામાં અલ્પ-બહુત્વ જાણવું. [૧૨૬૦]
अप्पा य होति एसा, एत्थं जयणाएँ वट्टमाणस्स । जयणा य धम्मसारो, विन्नेआ सव्वकज्जेसु ॥ १२६१ ॥
वृत्ति:- 'अल्पा च भवत्येषा' - हिंसा ऽत्र यतनया वर्त्तमानस्य' - जिनभवनादौ, 'यतना च धर्म्मसारो' हृदयं 'विज्ञेया सर्वकार्येषु', ग्लानादिष्विति ॥ १२६१ ॥
जयह धम्मजणणी, जयणा धम्मस्स पालणी चेव ।
तव्वुढिकरी जयणा, एगंतसुहावहा जयणा ॥। १२६२ ॥
वृत्ति:- 'यतनेह धर्म्मजननी', ततः प्रसूते:, 'यतना धर्म्मस्य पालनी चैव', प्रसूतरक्षणात् तद्वृद्धिकारिणी यतना', इत्थं तद्वृद्धेः, 'एकान्तसुखावहा यतना', सर्वतोभद्रत्वादिति गाथार्थः ।। १२६२ ।।
जयणाएँ वट्टमाणो, जीवो सम्मत्तणाणचरणाणं । सद्धाबोहासेवण-भावेणाराहओ भणिओ ॥ १२६३ ॥
वृत्ति:- 'यतनया वर्त्तमानो जीवः' परमार्थेन 'सम्यक्त्वज्ञानचरणानां त्रयाणामपि 'श्रद्धाबोधासेवनभावेन' हेतुना आराधको 'भणितः ', तथाप्रवृत्तेरिति गाथार्थः ॥ १२६३ ॥ एसा य होइ नियमा, तयहिगदोसविणिवारणी जेण । तेण णिवित्तिपहाणा, विन्ने बुद्धिमंतेणं ॥ १२६४ ॥
वृत्ति:- 'एषा च भवति नियमात् ' - यतना 'तदधिकदोषविनिवारणी येन' अनुबन्धेन 'तेन निवृत्तिप्रधाना' तत्त्वतः 'विज्ञेया बुद्धिमता' सत्त्वेनेति गाथार्थः ॥ १२६४ ॥ सा इह परिणयजलदल - विसुद्धरूवाओं होइ विण्णेआ । अत्थव्वओ महंतो, सव्वो सो धम्महेउत्ति ॥ १२६५ ॥
वृत्ति:- 'सा' यतना 'इह' जिनभवनादौ 'परिणतजलदलविशुद्धिरूपैव भवति विज्ञेया', प्रासुकग्रहणेन 'अर्थव्ययो महान् ' यद्यपि तत्र तथापि 'सर्वोऽसौ धर्महेतुः', स्थाननियोगादिति गाथार्थः ॥ १२६५ ॥
(સર્વ ધર્મકાર્યોમાં યતનાની પ્રધાનતા જણાવે છે–)
અહીં જિનભવનનિર્માણ વગેરેમાં યતનાપૂર્વક પ્રવૃત્તિ કરનારને હિંસા અલ્પ થાય. ગ્લાનસેવા આદિ સર્વ કાર્યોમાં યતના પ્રાણરૂપ છે. [૧૨૬૧] યતનાથી ધર્મની ઉત્પત્તિ થતી હોવાથી યતના ધર્મની માતા છે. યતના ઉત્પન્ન થયેલા ધર્મનું રક્ષણ કરતી હોવાથી ધર્મની પાલની ૧. ૧૨૬૧થી ૧૨૬૫ ગાથાઓ સાતમા પંચા. માં અનુક્રમે ૨૯ થી ૩૩ છે.