Page Text
________________
फरक आहे. तरीपण काही साम्ये आहेत. जसे -
१) पृथ्वी प्रथम अग्नीच्या गोळ्याच्या स्वरूपात असणे, हळूहळू ती थंड होणे व त्यावर पुढे जीव उत्पत्ती होणे, ही कल्पना जैन धर्ममान्य प्रलय स्वरूपाशी मिळतीजुळती आहे. २) पृथ्वीच्या चारी बाजूंच्या वायुमंडळात ५०० मैलांपर्यंत उत्तरोत्तर तरलता जैनमान्य तीन वातवलयांप्रमाणेच आहे. ३) आशिया हे महाद्वीप जैनमान्य भरतक्षेत्राप्रमाणे आहे. ४) आर्य व म्लेंच्छ जातीचे स्थान. ५) सूर्य-चंद्र यांची स्थिती व जीवांसंबंधी विचार याबाबत दोन्हींमध्ये मतभेद आहेत. सूर्य-चंद्र यावरील जीव विज्ञानाच्या अल्पज्ञतेमुळे दिसत नाहीत. अशाप्रकारे हे विश्वाचे थोडक्यात वर्णन जैन दर्शनात आहे. षट्काल :
काल द्रव्याच्या स्वभावामुळे अवसर्पिणी व उत्सर्पिणी काल निरंतर बदलत राहतात. या दोन्हींचे सहा-सहा भेद होतात. अवसर्पिणीचा पहिला भेद सुखमा सुखमा काल असतो. त्याचा काल चार कोडाकोडी सागर प्रमाण असतो. चौथा भेद दुःखमा - सुखमा आहे. त्याचा काळ ४२ हजार वर्षे कमी एक कोडाकोडी सागर प्रमाण आहे. पाचवा भेद दुखमा व सहावा भेद दुःखमा दुःखमा असून, ते प्रत्येकी २१ हजार वर्षांचे असतात. सुखमासुखमा अत्यंत सुखाचा तर सुखमा हा सुखाचा असतो. सुखमा-दुखमात सुख-दुःख दोन्ही असते. पाचवा काल दुखमात दुःख तर सहावा काळ दुखमा-दुखमात दुःखच दुःख असते. याप्रमाणे कालचक्रामुळे मानवाच्या तसेच सर्वच जीवांच्या सुखदुःखात, आयूमध्ये, शरीररचनेत, खाण्यापिण्यात फेरबदल होत असतो.
प्रथम तीर्थंकरांचा जन्म चौथ्या काळात झाला व सध्या पंचम काल चालू आहे. या सहा कालांपैकी प्रथम तीन काळांत भरत क्षेत्रात भोगभूमी असते. या काळात युगल रूपानेच स्त्री-पुरुषांची उत्पत्ती होते. या वेळेस १० प्रकारचे कल्पवृक्ष असतात. ते सर्व सुख सुविधा प्राप्त करून देतात. पुरुष स्त्रीस 'आर्या' म्हणतो तर स्त्री पुरुषास 'आर्य' म्हणते. त्या वेळेस फक्त एकच उत्तम जात असते. चार वर्ण, असि-मसि या सर्वांचा अभाव असतो. ते सर्व अल्प कषायी असतात. त्यामुळे मृत्यूनंतर देवगती प्राप्त करतात. पुरुषाचा मृत्यू शिंका आल्यानंतर तर स्त्रीचा जांभई दिल्यानंतर लगेच होतो .
तिसऱ्या काळाच्या पल्याचा आठवा भाग शेष राहिला असताना
जैन धर्माची ओळख १४
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001594 |
| Book Title | Jain Dharmachi Olakh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vijaya Gosavi |
| Publisher | Sumeru Prakashan Mumbai |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 98 |
| Language | Marathi |
| Classification | Book_Other, Religion, & Articles |
| File Size | 5 MB |