________________
२८६
[काव्यानुशासनम् एषु कारणासामग्रो फलाभावो व्याहन्यते । यथा वा
सा बाला वयमप्रगल्भमनसः सा स्त्री वयं कातराः सा पीनं परिणाहिनं स्तनभरं धत्ते सखेदा वयम् । साक्रान्ता जघनस्थलेन गुरुणा गन्तुं न शक्ता वयं दोषैरन्यजनाश्रितैरपटवो जाताः स्म इत्यद्भुतम् ॥६०१॥
[अमरु० ३४] अत्रान्यदेशस्थेन कारणेनान्यदेशस्थकार्योत्पादो व्याहन्यते । यथा वा
दिशामलीकालकभङ्गतां गतस्त्रयीवधूकर्णतमालपल्लवः । चकार यस्याध्वरधूमसंचयो मलीमसः शुक्लतरं निजं यशः ॥६०२॥
[कादम्बरी श्लो. १८] अत्र मलीमसेन शुक्लतरीकरणं व्याहन्यते । तथा- .
· आनन्दममन्दमिमं कुवलयदललोचने ददासि त्वम् । विरहस्त्वयैव जनितस्तापयतितरां शरीरं मे ॥६०३||
[रुद्रट ९.४७] अत्रानन्ददानं शरीरतापेन व्याहन्यते ।
शिरीषादपि मृद्वङ्गी क्वेयमायतलोचना। अयं क्व च कुकूलाग्निकर्कशो मदनानलः ॥६०४॥
[नवसाहसाङ्कचरित १६.१८] अत्र मार्दवं कार्कश्येन व्याहन्यते । तथा
विपुलेन सागरशयस्य कुक्षिणा भुवनानि यस्य पपिरे युगक्षये । मदविभ्रमासकलया पपे पुनः स पुरस्त्रियैकतमयैकया दृशा ॥६०५॥
[शिशुपाल० १३.४०] अत्र हीनेन गुरुकार्यकरणं व्याहन्यते । तथा
किं ददातु किमश्नातु भर्तव्यभरणाकुलः । उदारमतिराप्तेऽपि जगत्रितयमात्रके ॥६०६॥
१५
अत्राधिकेन स्वल्पकार्याकारणं व्याहन्यते । यथा वा
अहो विशालं भूपाल भुवनत्रितयोदरम् । माति मातुमशक्योऽपि यशोराशिर्यदत्र ते ॥६०७॥
[काव्यादर्श २.२१९]
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
