________________
१७४
[काव्यानुशासनम् अत्र 'भूतपूर्वेप्चरट्' (सिद्धहेम ७।२।७८) इति चरट्प्रत्यये किं पूर्वं साधुः, उत साधुषु चरतीति सन्देहः । क्वचिद् गुणो यथा
पश्याम्यनङ्गजाताङ्कलङितां तामनिन्दिताम् । / कालेनैव कठोरेण ग्रस्तां किं नस्तदाशया ॥३२३।।
___ [काव्यादर्श ३.१४२] अत्र विरहातुराया ग्रीष्मकाल उपनते किं ग्रीष्मवाची कालशब्द उत मृत्युवाचीति सन्देहकारीदं वचनं युवानमाकुलीकर्तुं प्रयुक्तमिति । वाक्यस्य यथा
सुरालयोल्लासपरः प्राप्तपर्याप्तकम्पनः । - मार्गणप्रवणो भास्वद्भूतिरेष विलोक्यताम् ॥३२४।।
अत्र किं सुरादिशब्दो देवसेनाशरविभूत्यर्थ उत मदिराद्यर्थ इति सन्देहः । क्वचिद् गुणो यथा
पृथुकार्तस्वरपात्रं भूषितनिःशेषपरिजनं देव । विलसत्करेणुगहनं संप्रति सममावयोः सदनम् ॥३२५॥
अत्र वाच्यमहिम्ना नियतार्थप्रतिपत्तिकारित्वे व्याजस्तुतिपर्यवसायित्वाद् गुणत्वम् । अनुचितार्थत्वं पदस्य यथा
तपस्विभिर्या सुचिरेण लभ्यते प्रयत्नतः सत्रिभिरिष्यते च या। X प्रयान्ति तामाशु गतिं यशस्विनो रणाश्वमेधे पशुतामुपागताः ॥३२६॥
अत्र पशुपदं कातरतामभिव्यनक्तीत्यनुचितार्थम् । यथा वा उपमायाम्
क्वचिदग्रे प्रसरता क्वचिदापत्य निघ्नता। ४ शुनेव सारङ्गकुलं त्वया भिन्नं द्विषां बलम् ॥३२७।।
[भामह २.५४] ___ तथा- 'वह्रिस्फुलिङ्ग इव भानुरयं चकास्ति' ॥३२८॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org