________________
३६
[काव्यानुशासनम् 'रामार्जुनव्यतिकरः सांप्रतं वर्तते तयोः' ॥४१॥ इति विरोधाद्भार्गवकार्तवीर्ययोः ।
___ सैन्धवमानय, मृगयां चरिष्यामि ॥४२॥ इत्यर्थात्प्रयोजनादश्वे।
'अस्मद्भाग्यविपर्ययाद्यदि पुनर्देवो न जानाति तम् ॥४३॥ इति प्रकरणाद्युष्मदर्थे । प्रकरणमशब्दं अर्थस्तु शब्दवानित्यनयोर्भेदः ।
'कोदण्डं यस्य गाण्डीवं स्पर्धते कस्तमर्जुनम्' ॥४४|| इति लिङ्गाच्चिह्नात्पार्थे ।
'किं साक्षादुपदेशयष्टिरथवा देवस्य शृङ्गारिणः' ॥४५।। इति शब्दान्तरसंनिधानात्कामे ।
'क्वणति मधुना मत्तश्चेतोहर: प्रियकोकिलः' ॥४६॥ इति सामर्थ्याद्वसन्ते। 'तन्व्या यत्सुरतान्तकान्तनयनं वक्त्रं रतिव्यत्यये । तत्त्वां पातु चिराय' ॥४७।।
[अमरुशतक ३] इत्यौचित्यात्प्रसादसाम्मुख्ये पालने ।
___'अहो महेश्वरस्यास्य कापि कान्तिः ॥४८॥ इति राजधानीरूपाद्देशाद्राजनि ।
'चित्रभानुर्विभात्यह्नि' ॥४९॥ इति कालविशेषाद्रवौ।
_ 'मित्रं हन्तितरां तमःपरिकरं धन्ये दृशौ मादृशाम्' ॥५०॥ इति व्यक्तिविशेषात्सुहृदि च प्रतीतिः ।
स्वरात्त्वर्थविशेषे प्रतीतिः काव्यमार्गेऽनुपयोगिनीति नोदाह्रियते ।
'मध्नामि कौरवशतं समरे न कोपात्' ॥५१॥ [वेणी. १.१.५ आ इति काकुरूपात्तु स्वराद्भवत्यर्थविशेषे प्रतीतिः । आदिग्रहणादभिनयापदेशनिर्देशसंज्ञेगिताकारा गृह्यन्ते।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
