________________
કામક્ષય અને નિર્વાણ
· કેમ કે ખીજો માણસ ગમે તે કહે છતાં, તે સ્ત્રી કન્યામાંથી જ વિકાસ પામી માટી થયેલી છે.’
૬૩
‘હે મહારાજ, ખરાબર આ રીતે જ મૃત્યુ વખતે અંત પામનાર નામરૂપ એક છે અને ફરી જન્મનાર ખીજા છે. પરંતુ આ ખીજા નામ-રૂપ પહેલામાંથી જ નીપજ્યાં છે. આથી તે માણસ પેાતાના દુષ્કર્મોથી મુક્ત નથી,’
આ વ્યાખ્યાનના મર્યાદિત ક્ષેત્રમાં અને તેટલી વિશદ રીતે મે’ કા - કારણભાવવ્યવસ્થાને અને ધર્માંસંતતિને સમજાવી છે. આમ હું આશા રાખું છું કે ઉપર જે કંઈ કહ્યું છે તેનાથી એ સ્પષ્ટ થઈ ચૂકયુ છે કે જગતમાં કાર્ય કારણભાવવ્યવસ્થા અને ધર્માંસંતતિનું અસ્તિત્વ એવુ કંઈ જ રહી જતું નથી જેના ખુલાસા કરવા આત્માને વચ્ચે લાવવેા પડે.
હેાઈ ને
આમ આત્મભાવના અને આત્મીયભાવના ઉચ્છેદ કરી ભગવાન બુદ્ધે કામનાં મૂળમાં જ ઘા કર્યા—જે કામને ચેાગ્ય રીતે જ માર તરીકે વર્ણવવામાં આવ્યા છે અને જેનેા ક્ષય કર્યા વિના કાઈ પણ વ્યક્તિ નિર્વાણ પામવાની આશા કરી શકે નહિ.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
