________________
0 પ્રણામ ત્રિક :
પ્રણામ
અંજલિબદ્ધ અર્ધવનત પંચાંગ પ્રણિપાત
શબ્દાર્થ : પ્ર = ભાવપૂર્વક. ણામ = નમવું. ભાવપૂર્વક પરમાત્માને નમવું તેનું નામ ‘પ્રણામ.’
2. અર્થાવગત પ્રણામ : શબ્દાર્થ : અર્ધ = અડધું (શરીર). અવનત = નમેલું.
દેવાધિદેવના ગર્ભદ્વાર પાસે પહોંચતા કમ્મરમાંથી અડધું શરીર નમાવીને બે હાથ જોડી આ પ્રણામ કરવો.
3. પંચાંગ પ્રણિપાત પ્રણામ :
શબ્દાર્થ : પંચ = પાંચ. અંગ = અવયવો. પ્રણિપાત = નમસ્કાર..
| શરીરનાં પાંચ અંગો (બે હાથ, બે પગ અને મસ્તક) નમાવીને, જમીનને અડાડીને કરાતા પ્રણામને પંચાંગ પ્રણિપાત કહેવાય છે. આનું રૂઢ નામ ખમાસમણ છે. ચૈત્યવંદન શરૂ કરતાં પહેલાં આ પ્રણામ. ત્રણ વાર કરવો.
1, અંજલિબદ્ધ પ્રણામ : શબ્દાર્થ : અંજલિ = હાથ જોડવા. બદ્ધ = કપાળે લગાડવા.
દેવાધિદેવનું વદનારવિંદ દેખાતાંની સાથે જ બે હાથ જોડી કપાળે લગાડી, મસ્તક નમાવી, ‘નમો જિણાણં' પદ બોલીને આ પ્રણામ કરવો.
અંજલિબદ્ધ પ્રણામની મુદ્રા.
અર્ધવનત પ્રણામની મુદ્રા.
Jain Education International
e
61
www.jainelibrary.org
