________________
૭૦
99999999999999999999999999999999999999999999999999
મન અને મૂર્તિ Booooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooછે.
મંદિર નિર્માણ એ માનવનો મજજાગત સંસ્કાર માણસો શુટ, બૂટ, ટેલ્કમ, નેઈલપૉલિસ, સાબુ, છે. માનવીય શ્રદ્ધા-વિશ્ર્વાસ અને આસ્થાનું પ્રતીક પાઉડર, વાસણ, ફર્નિચર, આદિ પદાર્થોની પસંદગી છે મંદિર ! આર્ય સંસ્કૃતિ અને ભારતીય વસુંધરા તેના અવનવા આકારો, આકૃતિઓ, ડીઝાઈનો મંદિરોથી ભરી-ભરી છે. હવે મંદિરમાંથી મૂર્તિ જોઇને જ કરે છે. ઘરમાં પધરાવેલા ટી.વી., પ્રતિના વિચારમાં થોડી આગેકૂચ કરીએ. પરમાત્મા વીડિયો સેંટ એ આકારના આકર્ષણનું જ એક ઉઘાડું જિનેશ્વર દેવાધિદેવની પ્રતિમાજીના બે આકારો હોય દાંત છે. છે, એક આકારને પદ્માસન મુદ્રા કહેવાય છે અને બાલ્યવયે જયારે માણસ બાલમંદિરે દાખલ થાય બીજા આકારને જિનમુદ્રા (કાઉસ્સગ્ગ મુદ્રા) કહેવાય છે ત્યારે પણ મૂળાક્ષરનું જ્ઞાન કરવા માટે તેને 'ક' છે. તીર્થંકર પરમાત્માઓ જયારે નિર્વાણ પામે છે, 'ખ', 'ગ' વગેરે અક્ષરોની સાથોસાથ કલમ, ત્યારે આ બે મુદ્રાઓમાંથી કોઈપણ એક મુદ્રામાં જ ખડીયો, ગણપતિ (આજની બુકમાં ગધેડો) વગેરે નિર્વાણપદ પામે છે. માટે તેમની પ્રતિમાજીના આકૃતિઓ બતાડવામાં આવે છે. માનવને આકાર પણ આ બે જ હોય છે.
અક્ષરજ્ઞાન કરાવવા માટે આકાર ઉપકારક બને માનવનું મન આકારથી જલ્દી ભાવિત બને છે. છે. નાનાં બાળકોને ખુશખુશાલ રાખવાનું કાર્ય આકાર દીલને આકર્ષી શકે છે. આકાર અંતરમાં મહુવાના રમકડાં આજે પણ સંભાળી રહ્યાં છે. શુભાશુભ ભાવોમાં કારણ બને છે. શુભ આકાર આકાર ઉપર આજના સાયેટીસ્ટોએ જબ્બર અંતરમાં શુભ ભાવોને જગાડે છે. અશુભ આકાર સંશોધનો કરીને અનેક વાતો જાહેર કરી છે. અંતરમાં અશુભ ભાવોને જગાડે છે. આકાર પ્રત્યેના પીરામીડમાં પડેલાં મડદાં સડતાં ન હતાં, શાકભાજી આકર્ષણના પ્રભાવે માનવ ઘરમાં શો-કેસ સજાવે બગડતાં ન હતાં. તેમાં કારણ માત્ર પીરામીડનો છે. જાત જાતનાં વાઘ-સિંહનાં પૂતળાં એમાં ગોઠવે આકાર જ હતો. આવાં સંશોધનો બાદ પીરામીડ છે. ઢીગલા-ઢીગલીઓને પધરાવે છે. દીવાલો પર આકારની હૉસ્પિટલો બની. જેમાં દર્દીઓનાં દર્દ રંગબેરંગી કેલેન્ડરો ટીંગાડે છે. અને વૉલ પીકચરો ગાયબ થઈ ગયાં. ફળો સાચવી રાખવા માટે ચોંટાડે છે. આજે જાહેરખબરોનો બજાર પણ આકાર પીરામીડ આકારનાં વાસણો બન્યાં, અને ચાને અને આકૃતિઓથી ધમધમી રહ્યો છે. ઘણી લાંબા સમય સુધી ગરમ રાખી શકે તેવી પીરામીડ કંપનીઓ હેન્ડસમ ગણાતા યુવક-યુવતીઓની આકારની કીટલીઓ બની. (જે આજે તો ઘરઘરમાં આકૃતિઓ નીચે પોતાની જાહેર ખબરો, પેપરોમાં વપરાય છે.) આપીને મેદાન મારી ચૂકી છે.
આટલી વિગતો જાણ્યા બાદ, આકાર, અંતર પગથી માથા સુધીનો આખો ને આખો માણસ અને આત્માના ઘનિષ્ઠ સંબંધોની વાતો જો હવે સંપૂર્ણ રીતે આકારથી પ્રભાવિત છે. પગમાં પહેરેલા તમારા હૃદયમાં બરાબર જરી ગઈ હોય તો મૂર્તિ બૂટથી માંડીને માથાનાં તેલ સુધીની તમામ પસંદગી તો પથ્થર છે, એ શું કરી શકે ? આવા નઠારાં માણસ માલ નહિ પણ બારદાન પરના પૉઝ જોઈને વેણ તમે કયારેય બોલશો નહિ. કરે છે.
પરમાત્મા જિનેશ્વર દેવાધિદેવની પ્રતિમાનો
161 For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org