Atmasambodhan

SR No.: 001511
Original Sutra Author: Yogindudev
Author: Hiralal Jain
Publisher: Jain Sahitya Vikas Mandal
Publication Year: 1982
Total Pages: 218
Language: Apbhramsa, Gujarati
Classification: Book_Devnagari, Ethics, & Philosophy
File Size: 14 MB

Page 197

૧૮૮ ]
[ ગસાર-પ્રવચન : ૯૭-૯૮ આત્મધ્યાનવડે મેક્ષસુખની પ્રાપ્તિ
वज्जिय सयल वियप्पइं परम समाहि लहंति । जं विहिं साणंदु क वि सो सिव-सुक्ख भणंति ।। ९७ ।। जो पिंडत्थु पयत्थु बुह रुवत्थु वि जिण-उत्तु । रुवातीतु मुणेहि लहु जिम परु होहि पवित्तु ॥ ९८ ।। તજી કલ્પના જાળ સૌ, પરમ સમાધિ–લીન; વેદે જે આનંદને, શિવસુખ કહેતા જિન. (૯૭) જે પિડ, પદસ્થ ને રૂપરથ, રૂપાતીત;
જાણી ધ્યાન જિનક્તિ એ, શીધ્ર બને સુપવિત્ર. (૯૮) સમસ્ત વિકલ્પથી રહિત થતાં પરમસમાધિ પ્રાપ્ત થાય છે, તેમાં જે કંઈ વચનાતીત આનંદમય અનુભવ થાય છે–તેને જ યેગીઓ શિવ-સુખ કહે છે. તે જ્ઞાની! જિનદેવે કહેલાં પિંડ, પદસ્થ, રૂપસ્થ કે રૂપાતીત ધ્યાન વડે તું શુદ્ધાત્માને ધ્યાવ....જેથી તુરત જ તું પરમ પવિત્ર થઈશ...ને તને પરમસુખનો અનુભવ થશે.
જુઓ, આ સુખી થવાની રીત ! પ્રથમ તે આત્માના અનુભવથી થતા સુખને જ જ્ઞાનીઓ સુખ કહે છે, ઇન્દ્રિયવિષયેના–રાગના કે દેવલોકના સુખને જ્ઞાની સુખ કહેતા નથી, એ તે આકુળતા છે, ભવદુઃખ છે, તેનાથી તે છૂટવાની આ વાત છે.
આત્મામાં એકાગ્રતારૂપ શુદ્ધો પગ તે જ પરમ સમાધિ છે, તેમાં કઈ વિકલ્પ રહેતા નથી, તે વખતે જીવ કોઈ અચિંત્ય આનંદમય તત્વને વેદે છે, તે જ મોક્ષસુખ છે. તે સુખરૂપે સ્વયં આત્મા પોતે થાય છે, તેમાં બહારના કોઈ પદાર્થની જરૂર નથી, બહારમાં લક્ષ પણ નથી. ' અરે જીવ! આ લાંબી ભાવની રખડપટ્ટીમાં દુઃખમાં શેકાઈ રહેલા તારા આત્માની જે તને દયા આવતી હોય, ને તેનાથી આત્માને છેડાવવા ચાહતે હે તે, બીજી બધી વિકલ્પની ચિન્તાજાળને એકકર મૂકીને અંતરમાં આનંદમય નિજતત્વને જ ધ્યાવ; એને ધ્યાવતાં તત્ક્ષણ જ સુખ થશે.-આ તે કડિયે ધર્મ છે -ધર્મ કરે અત્યારે ને સુખ થાય પછી-એમ નથી. આકુળતારૂપ કે શાંતિરૂપ પોતાના ભાવનું વેદન જીવને તે કાળે જ થાય છે. જે કાળે જે ભાવરૂપ પોતે થાય છે તે કાળે જ તેનો સ્વાદ (દુઃખ અથવા સુખ) તે જીવ ભેગવે છે. તેમાં અહીં આત્મજ્ઞાન સહિતના આનંદના વેદનની વાત છે. આનંદ વગરનું આતમજ્ઞાન, કે આત્મજ્ઞાન વગરને આનંદ કદી હોતું નથી.