________________
ઉવસગ્ગહર ાત્ર સ્વાધ્યાય
આ મંત્ર ‘ વિસટ્ટુપુર્જિન' મન્ત્ર એટલા માટે કહેવાય છે કે તે સર્પો તથા કુલિંગા એટલે અગ્નિકણેા તેના ઉપલક્ષણુથી બીજા પણ ક્ષુદ્ર નિવારક છે.૨૪
આ અઢાર અક્ષરના મંત્રના જાપની વિધિ ગુરુગમથી જાણવાની છે. ટીકાકારે એ તે માત્ર તે મ ંત્રની આગળ તારખીજ (ૐ), શૈલેાકયખીજ (ફૂંÎ), કમલાખીજ (શ્રી) અને અદ બીજ ( રૢ ) તથા અન્તે તવખીજ (ધૈ ) અને પ્રણિપાતખીજ ( નમઃ ) થી તેને વિશિષ્ટ કરવાનું જણાવેલ છે.પ
‘તત્ત્વમીજ’થી શું સમજવું તે ટીકાકાએ જણાવેલ નથી પણ એટલુ જ જણાવ્યું છે કે આ ખીજોથી મત્રને સમૃદ્ધ કરવાથી મંત્ર અઠ્ઠાવીસ અક્ષરને બને છે.૨૬ માંત્રશાઓમાં ‘ તવખીજ' શબ્દથી ‘હ્રીઁ' કાર જ ઈષ્ટ છે અને તેથી નીચે મુજબ
મત્રાદ્ધાર પ્રાપ્ત થાય છે.
ॐ हाँ श्राँ अहँ नमिऊण पास विसहर वसह जिण फुलिंग हाँ नमः ।
અહીં એ વિચારવાનું છે કે આ રીતના મન્ત્રદ્વારમાં કોઈપણ રીતે અઠ્ઠાવીસ અક્ષર થતા નથી પણ માત્ર છવ્વીસ અક્ષરા જ થાય છે, જે નીચેના કાષ્ઠકથી સમજાશે.
પૂર્વ ખડ
(પ્રણવ તથા ખીન્નક્ષા )
૨ ૩ ૪ ૫
ही श्री अर्ह
૧
8%
' 9 2 # न मिऊण
ર
મૂલમન્ત્ર
૧૦ ૧૧ ૧૨ ૧૩ ૧૪ ૧૫ पा स
वि स ह र
૧૬ ૧૭ ૧૮ ૧૯ ૨૦ व स ह जिण
Jain Education International
૨૧ ૨૨ ૨૩ ਲਿ ਸ
फु
અહીં ‘ વિસહરફુલિંગ' મન્ત્રને આદિમાં દો શ્રી અને પ્રાન્તે દૂધ નમઃ' એમ એ બીજોથી સમૃદ્ધ કરવામાં આવ્યે છે.
ગ,
"
6
: ૯:
વિષધરા એટલે ઉપદ્રવા, તેના
२५ तारत्रैलोक्यकमला हवी जैरन्ते च तत्त्वप्रणिपातबीजाभ्याम् ।
२६ अष्टाविंशतिवर्णात्मकं मन्त्रविशेषं ।
જો કે જિનપ્રભસૂરિએ આ મંત્રને ઉપર્યુંક્ત બીજેથી સમૃદ્ધ કરવાથી તે અલ્ટ્રા વીસ અક્ષરને થતુ હોવાનું જણાવ્યુ છે પણ તે તેમણે કયા આશયથી જણુાવ્યુ છે તે સમજાતુ નથી.
હકીતિ સૂરિએ પણ પેાતાની વ્યાખ્યામાં જિનપ્રભસૂરિએ કહેલી વાતનું જ
ઉત્તરખડ
( બીજાક્ષર તથા પલ્લવ )
૨૪૨૫૨૬
ह्री नमः ।
For Private & Personal Use Only
२४ विषधराः - सर्पाः स्फुलिङ्गा - अग्निकणाः तेषां उपलक्षणत्वादन्येषामपि क्षुद्रोपद्रवाणां मन्त्रः प्रतिहन्ता निवारकस्तम् ।
હ. કી, વ્યા.
અ. ક. ૧.
અ. ક. લ.
આ ચાર બીજોથી
www.jainelibrary.org
