________________
२६४ ]
[ स्वोपशवृत्ति - गुर्जर भाषाभावानुवादयुते
જે પર પ્રત્યચથી એટલે કે આચાયથી, ઉપાધ્યાયથી કે અન્ય સાધુથી હું જણાઈ ગયા છું, ઈત્યાદિ કારણથી ખરાખર આલેાચના કરે, અથવા મેાટો દોષ સેવીને નાના अडे, पोते 'रेलु होवा छतां मन्ये यु खेभ उडे, ते बेोत्तर द्रव्य व्यवहुर्तव्य छे. જે પ્રાયશ્ચિત્તના સ્વીકાર માટે સદ્ભાવ પૂર્વક તૈયાર થાય તે ગીતા કે અગીતા लाव व्यवहर्तव्य छे. [१९७]
स चेदग्गुणो भवतीत्याह
पियधम्माइगुणजुओ,
सुजओ अकुडिलवित्ती, कारणपडि सेवओ अ आहच्च । aastroat हवइ भावे || १६८ || 'सुजओ'ति । सुष्ठु - अतिशयेन यतः - विरतः सुयतः, 'अकुटिलवृत्तिः' अमायाविस्वभावः, उपलक्षणादक्रोधी अमानी अलोभी चेति परिग्रहः । तथा 'कारणप्रति सेवकः' शुल्कादिपरिशुद्धलाभाकाङ्क्षिवणिग्दृष्टान्तेन विशुद्वालम्बनेनाकृत्यप्रतिसेवी । कारणप्रतिसेवकोऽपि न यदा तदा किन्तु 'आहत्य' कदाचिदन्यथा दीर्घसंयमस्फात्यनुपलक्षणावसरे । तथा 'प्रियधर्मादिगुणयुतः ' प्रियधर्मा धर्मा संविग्नोऽवद्यभीरुः सूत्रार्थतदुभयविच्च भावे व्यवहर्त्तव्यो भवति ॥ १६८ ॥ ભાવ વ્યવહતવ્ય આવા (ગાથામાં કહેલા) ગુણવાળા હાય છે, એમ કહે છે :
सुयत, अटिसवृत्ति, अरशु प्रतिसेवा, प्रियधर्मा, दृढधर्मा, स ंविग्न, पायलीरु, सूत्रार्थतहुलयविह् भाव व्यवहुतव्य छे. सुयत=अतिशय (पापोथी) अटडेझे, अटिसवृत्ति= સરળ. અહીં' અકુટિલવૃત્તિના ઉપલક્ષણથી અક્રોધી, અમાની અને અલેાભી પણ સમજવા. કારણ પ્રતિસેવક=શુલ્કાદિથી પરિશુદ્ધ લાભની ઈચ્છાવાળા વાણિયાના દૃષ્ટાંતથી વિશુદ્ધ આલંબનથી દોષને સેવે. (અર્થાત્ વાણિયા ધન કમાવામાં જકાત, નાકર વગેરેમાં ધન વ્યય કરે છે. આમ છતાં વ્યયથી કઇ ગણા અધિક લાભ તેને થાય છે. તે વ્યય પણ લાભ માટે જ કરે છે. તેમ અહી· સાધુ અધિક સ`યમના લાભ માટે થાડા દોષનુ' સેવન કરે.) કારણે દોષ સેવનાર પણ જ્યારે ત્યારે નહિ, કિંતુ કયારેક દોષ સેવે, અર્થાત્ દોષ સેવન વિના દીર્ઘકાળ સુધી સયમની વૃદ્ધિ ન દેખાય ત્યારે દોષ સેવે. [૧૬૮]
अत्र कारणयतनोभयपद निष्पन्नचतुर्भझ्यामनुमताननुमत विभागमननुमतस्यापि व्यवहारदानाधिकारव्यवस्थां बाह
कारणजयणाजणिए, चउभंगे भावओ उ भंगतिगं । वहरिअव्वो विपक्खो वि ॥ १६९॥
बहुदो सवारणत्थं,
२,
'कारण'ति । कारणेन यतनया प्रतिसेवत इत्येको भङ्गः १, कारणेनायतनयेति द्वितीयः अकारणे यतनयेति तृतीयः ३, अकारणेऽयतनयेति चतुर्थः ४, इत्येवं कारणयतनाजनिते चतुर्भङ्गे भङ्गत्रयं भावतो व्यवहर्त्तव्यत्वेनानुमतमिति शेषः । तथाहि — कारणे यतनया प्रतिसेवमानो दीर्घसंयमस्फातिनिमित्तमिदं सेविष्य इति विशुद्धाशयाद् भगवदाज्ञाप्रद्वेषकारित्वाभावाद्,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org