________________
४०६
આવેશ શાંત થયા પછી પોતે કરેલા ખરાબ કાર્યો પર અને અશુભ શબ્દો પર વિચાર આવે છે. પછી અફસોસ થતો હોય છે કે અરે... રે...! આ શું કર્યું? અરેરે! આ શું થઈ ગયું! કેટલીક વાર ક્રોધી માણસો ક્રોધમાં બેટાને (પુત્રને) ઉપરથી ફેકી દે છે. ગુસ્સાની. અંદર તે પત્નીને સળગાવી દે છે. કોઈનું ખૂન પણ કરી નાંખે છે. કયારેક-કયારેક સગા-સંબંધી સાથે વ્યાપારમાં પણ પોતાના ગ્રાહક વગેરેને પણ ક્યાંય પણ–એવું ખરાબ કામ કરી બેસે અને તેના પરિણામ રૂપે જિંદગી સુધી તેને દુઃખી થવું પડે છે. ક્રોધ તે એકાદ -બે મિનિટ એકાદ-બે કલાક અથવા એકાદ-બે દિવસ સુધી હોય છે.
ક્રોધના આવેશમાં વગર વિચાર્યું કંઈક કરી બેસે અને જ્યારે પકડાઈ જાય છે અથવા ખૂનના આરોપસર પકડાઈ જાય અથવા એવા કઈ ગુનાના કારણે પકડાઈ જવાથી વર્ષોની સજા, જિંદગી સુધીની કાળા પાણીની સજા થાય છે ત્યારે માથું પછાડી પછાડીને રહેવું પડે. છે. આથી પહેલેથી સમજીને ચાલે તે લાભ જ છે. ક્રોધ વધારતા રહેવાની ટેવ સર્વથા હિતાવહ નથી. એકાંતે નુકશાનકારક છે. ક્રોધ કરતા રહેવાથી સ્વભાવમાં નિર્દયતા-ક્રૂરતા આવે છે. માનવીનું મન નિર્દય-કુર બનતું જાય છે. પછી તે બીજાને ઘાત કરનાર હિંસક બનતો જાય છે.
કોધ પર જમાનાની અસર :\ આજથી સે વર્ષ પહેલા, કેઈક તે પચાસ વર્ષ પહેલાંની વાત કરતા કહે છે કે અમારા બાપ-દાદાના સમયમાં લોકે એટલા સરળ અને શાંત પ્રકૃતિના હતાં કેથેડી-નાની વાતમાં પણ ક્ષમા માંગતા હતા. તેમના પગ પકડીને-હાથ જોડીને માફી માંગતા હતા. અરે! ભાઈ મારી ભૂલ થઈ ગઈ. મારે પણ તમને લાગી ગયા. આ રીતે ઘણે સભ્યતાને સમય હતે, ઘણું સમતા શાંતિને સમય હતો કે પાપભીરૂ અને ઘણું ધર્મશ્રદ્ધાળુ હતા. પાપને ડર હતો. આહાર વગેરે પણ એટલે વધારે તામસિ ન હતું. સાત્વિકતા ઘણી હતી. આથી સત્વશાળી મનુષ્ય ખાવા-પીવામાં પણ સાત્વિક્તાને ખ્યાલ રાખતા હતા. હવે જમાનો બદલાઈ ગયું છે જીવનમાંથી ખાવા-પીવામાંથી સાત્વિકતા નાશ પામી રહી છે. સિનેમા, નાટક, ટી. વી. વગેરેએ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
