________________
પ્રાણાતિપાત=હિંસા પાપ
વેસિરિપુ મારૂ મુલ-મા—સ સા—વિશ્વમૂબારૂં ટુર્—નિક ધનાર્', બટ્ટારસ વાવ-ટાળારૂ ||
પ.પૂ. પરમાદરણીય પરમશ્ર ધ્યેય આરાધ્યદેવ ચરમ તીર્થંપતિ શ્રમણ્ પરમાત્મા શ્રી મહાવીર સ્વામીના ચરણારવિંદમાં નમસ્કારપૂર્વક :
46
સંથારા પરિસિ” સૂત્રમાં આ ફ્લેકમાં એવા ભાવ દર્શાવવામાં આવ્યા છે કે-પ્રાણાતિપાત થી મિથ્યાત્વ શલ્ય સુધી બતાવવામાં આવેલ અઢાર પાપ સ્થાન મેાક્ષ માગની પ્રાપ્તિમાં અંતરાય કરનાર છે. આ પાપા માક્ષમા રૂપ ધર્મતત્ત્વનાં ઘાતક છે, અવરોધક છે અને તેના ફળસ્વરૂપ દુગતિમાં લઇ જનારાં છે. નરક અને તિર્યંચ ગતિરૂપ ક્રુતિનું આયુષ્ય બંધાવનારાં આ અઢાર પાપસ્થાનક છે જે સાધક મુમુક્ષુએ છેડી દેવાં જોઈએ-વાસિરાવી દેવાં જોઈએ. ધમ પ્રાપ્તિમાં પાપમુકિત જ સહાયક કારણ છે. આ અઢારેય પાપાને સમાવેશ મન વચન-કાયાની અશુભ પ્રવૃત્તિમાં થાય છે.
મન-વચન-કાયાથી થતાં અઢાર પાપ—
(૧) મન-ક્રોધ, માન, માયા, લાભ, રાગ, દ્વેષ, રતિ અરતિ, મિથ્યાત્વશલ્ય, મૈથુન પરિગ્રહ,
(૨) વચન~મૃષાવાદ, કલહ, અભ્યાખ્યાન, વૈશુન્ય, પરપરિવાદ, માયામૃષાવાદ મિથ્યાત્વશલ્ય, ક્રોધ, માન, માયા, લેાભ, રાગ, દ્વેષ. અદત્તાદન, કલહુ રતિ-અરતિ મૈથુન,
(૩) કયા–પ્રાણાતિપાત, પરિગ્રહ આદિ.
આમ તે; અઢારે પ્રકારનાં પાપા મન-વચન અને કાયાના યાગથીજ થાય છે પણ જે જે પાપમાં જેની જેની પ્રધાનતા છે, પ્રખળતા છે તે લક્ષમાં રાખીને આ વિભાગીકરણ કરવામાં આવ્યું છે, મન વચન કાયાની અશુભ પ્રવૃત્તિના ક્ષેત્રમાં આ અઢાર પાપમાં પ્રવૃત્તિ થાય છે. એજ રીતે સારી-શુભ પ્રવૃત્તિમાં પુણ્યના માર્ગોમાં પણ પ્રવૃત્તિ થઈ શકે છે. છેવટે તેા. આ ત્રણ પાપ જ છે, પણ કર્યાં તે આત્માજ છે. આત્મા પેાતે ધારે તે આજ સાધનેાના સદુપયેગ કરી શકે છે દુરુપયોગ પણ કરી શકે છે.
૧
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
