________________
४७
ભૂમિકા ૪. નામિક રૂપાંત્ર
પહેલા અને બીજા પુરુષ સર્વનામને બાદ કરતાં બાકીના સર્વનામેનાં રૂપાખ્યાન પણ કોઈક અપવાદે સંજ્ઞાન રૂપાખ્યાન જેવાં જ છે. એટલે સંજ્ઞા, વિશેષણ અને સર્વનામ સૌનાં રૂપાખ્યાનનું આ વિભાગમાં જ નિરૂપણ કર્યું છે.
અકારાન્ત પુંલ્લિંગ ૧૨. ૧. “” પ્રત્યય : અહરુ (અહર–), સંકર (સંકર-), નિગ્નઉ (નિઝ્મય-);
ઘડિઅઉ (ઘડિઅય-); તે જ પ્રમાણે માણ, વિહાણ, લકૃખ, મિલિઅ, પત્ત, કમલ, તણ, સાયર. જય, જય, સન્ન, ચૂર, ઘાંય, કંત વગેરે ઉપરથી.
આ” પ્રત્યય : અહારા, કચુઆ, ગરુઆ, ઝુપડા, ઢાલા, દડૂઢા, મહારા,
મારિઆ, વડા, વારિઆ, વેગ્ગલા, સામલા, સીઅલા, હુઆ. ૧.૨, ૨. અપ્રત્યય : ખગ, પલ્લવ, ગુણ, કર, વિસમ, થણ, દેસ, ફુટ, સમ,
ઘર, મરહ, ભોગ. ‘આ’ પ્રત્યયઃ અદ્ધા, અપૂણા, ગોઠડા, ઘણુ, ઘોડા, ચડિઆ, જાય, તણ, દિઅહા, દિઅહડા, દિઠા, દિપણું, નિસિઆ, પયડા, મુઆ, વલયા,
રવણ, સંત, સિદ્ધOા. ૩.૧, “એ” પ્રત્યય : અણે, અરે, °ઉઠ્ઠાણે, કજજે, “ફખે, તે, દઈએ,
દઈવેં, મોં, વાએ, હથે; કે , કિએ', સંદેસેજ, હુંકારડએ. “” પ્રત્યય : નિછઈ (૫૮.૧). “એ” (“એ ”, “ઈશુ) પ્રત્યય : ખણણ (ખણ-); તે જ પ્રમાણે કવણ, જણ, નહ, વસંત, ફુદણુએ, મોકલડ વાસ, સય, સિર : એ અંગે ઉપરથી. કે હું, તુહાણ, પાણિએ પણ ખગ્નિણ, વસિણુ, સરિણ.
‘ઈ’ પ્રત્યય. જલિ (૩૮૨.૨), કમલિ (૩૯૫.૧), 'જલિ”, “વલહી' (૩૮૩.૧). ૩.ર. એ હિ('ઈહિ', એહિ*) પ્રત્યયઃ ચલેહિ, પયારેહિ, લખહિ,
લે અણહિ, સહિ, સરવરેહિર, અસ્થિહિં, સWિહિંગ, હથિહિ; કસરેકિંગ, કસરફેસિંગ, ઘુ ટેહિ, નહિ, વહિંગ, સહિ, સુઅણહિ.
‘હિ" પ્રત્યયઃ અંગહિ”, કરહિ”, કેસહિ, ગુણહિ”. પ.૧. હે” પ્રત્યય : “
વહે'; “હું” પ્રત્યય : “વછછું, “જવહુ'. ૫૨. હું પ્રત્યય : મુહહું, સિંગર્હ.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org