________________
197
(माता) हरणी भूखी-दुःखी हती । तेनां आंचळ सुकायेलां हतां. हुं आंचळ जीभथी चाटतो, पण मने धरायानो भाव न थतो ।' स्वयंभू कविना अपभ्रंश महाकाव्य 'पउमचरिउ' मां घर अने धध वपराया छे:
एत्थ वर्मतहं णाहि धर (७५, ९, १०) अहीं वसनाराओने (कशो) सुखसंतोष नथी ।' वहुकाले पाव उघउ कियउ (७५, १३, ३) 'धणे वखते कृतान्त तृप्ति पामशे-कृतान्तने धरव थशे.'
ना पर होसइ अन्ज धव (५७, १३, १०)
'थशे तो आजे घरव थशे ।' अहीं धउ उपर प्राचीन टिप्पण तृप्ति मळे छे धरना मूळमां संस्कृत भ्रयः समजाय छे. घर (स्त्री.) क्रियानाम ध्रा उपरथी थयो जणाय छे. धव के धय अपभ्रंश दाय ने दावनी जेम क्वचित् मळती 'यू' ' ' ना विनिमयनी प्रक्रियाने आभारी होय.
धर हेमचंद्रना अपभ्रंश व्याकरणमा आपेल उदाहरणमां पण मळे छ :
मई जाणिउ पिय-विरहियह
कवि धर होइ वियालि (८, ४, ३७७) । में जाण्यु के प्रियजनथी विरहित लोकोने रात्रे तो कशीक शांति थती हशे ।
गुजरातीमां धर (स्त्री.) 'संतोष, धरपत' अने 'धरावु' शब्दो संस्कृत धाति, प्राकृत धाइ उपरथी आव्या छे ! मूळना शब्दार भी संयुक्त व्यजनोनो रकार जाळवी राखवानु गुजरातीनु वलण छ । धरावु उपरांत धरव के ध्रव अने धरपत पण गुजशातीमां.नाम तरीके वपराय छे । घरवनु घडतर प्रेरक घरबवु उपरथी क्रियानाम तरीके ययु मानी शकाय : बनावयु उपरथी बनाव वगेरेनी जेम । गुजराती धपवु, राजस्थानी धरपणोना मूळमां कर्मणि प्रेरक अंग ध्रप्प होय । ते उपरथी नाम धरपत । पंजाबी धरापनाना संबंध पण आ शब्दो सापे ज छे । अने नेपाली धर 'शांति, सुख, संतोष ' पण, टम र सूचवे छे तेम स. धृतिमांथी नहीं, पण धामाथी छे.
२. पोच्चड-पोचु ' ३ चोप्पड- 'स्निग्ध, खरडेलु' 'मल्लि' ज्ञातमां अरहन्नगने जे तालपिशाच बिवराववा आव्यो तेना वर्ण कमां एक नीचेनु विशेषण छ :
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
