Page Text
________________
જ ઉત્કૃષ્ટથી હજાર યોજનના છે, એટલે હજાર યોજન જેટલા શરીરપ્રમાણવાળા છે. એ ભાવાર્થ છે. IIકા તથા એજ સમૂર્છાિમ પર્યાપ્ત ઉર:પરિસર્પોનું શરીર જઘન્યથી અંગુલના અસંખ્યાતમા ભાગ જેટલું છે, અને ઉત્કૃષ્ટથી યોજનપૃથકત્વ [ એટલે નવ યોજન જેટલું ] શરીરપ્રમાણ છે. Iટા અહીં પૃથકત્વ શબ્દનો અર્થ પૂર્વે [બે થી નવ] કહ્યો છે તે જ જાણવો. એ ગાથાર્થ સમાપ્ત થયો. ૧૭રા - નવતરણ: પૂર્વ ગાથામાં બે પ્રકાના ઉર:પરિસર્પનું શરીરપ્રમાણ દર્શાવીને હવે આ ગાથામાં એજ રીતે બે પ્રકારના ભુજપરિસર્પોનું શરીર પ્રમાણ દર્શાવે છે :
भुयपरिसप्पा गाउय - पुहत्तिणो गन्भया उ उक्कोसं ।
सम्मुच्छिमपञ्जत्तय, तेसि चिय धणुपुहुत्तं च ॥१७३॥
થાર્થ ગર્ભજ [ પર્યાપ્તા ] ભુજપરિસર્પો ઉત્કૃષ્ટથી ગાઉપૃથક્વ [ નવ ગાઉ ] પ્રમાણવાળા છે, અને એ જ સમૂર્છાિમ પર્યાપ્તાનું શરીર પ્રમાણ નિશ્ચયથી ધનુપૃથક્વ [ નવ ધનુષ જેટલું છે શી૮ll૧૭૩ી
રા: મુન એટલે બે ભુજાઓ (બે હાથો વડે પરિસર્પ એટલે ખસે-ચાલે તે મુઝપરિસ જીવો-ઘો અને નકુલ (નોળિયા) વગેરે ગર્ભજો છે, તથા ગાથામાં કહેલો ૩ (ત) વિશેષણ અર્થવાળો હોવાથી તે ભુજપરિસર્પ પર્યાપ્ત છે. એ ગર્ભજ અને પર્યાપ્ત એ બે પ્રકારના વિશેષણવાળા [ અર્થાત્ ગર્ભજ પર્યાપ્તા] ભુજપરિસર્પો જઘન્યથી અંગુલના અસંખ્યાતમા ભાગ જેટલા શરીરવાળા [ જન્મના પ્રથમ સમયે ] છે, અને ઉત્કૃષ્ટથી તો, અઢીદ્વીપથી બહારના દ્વિીપ-સમુદ્રોમાં ઉત્પન્ન થયેલા, ગર્ભજ પર્યાપ્ત ભુજપરિસર્પો, પૃથક્વગાઉ પ્રમાણના એટલે પૃથક્વગાઉ [ નવ ગાઉ] જેટલા શરીરપ્રમાણવાળા છે. એ ભાવાર્થ છે. લો તથા એજ સમૂર્છાિમ પર્યાપ્તા ભુજપરિસર્પોનું શરીરપ્રમાણ જઘન્યથી અંગુલનો અસંખ્યાતમો ભાગ [જન્મના પ્રથમ સમયે ] છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી એ સમૂર્છાિમ પર્યાપ્ત ભુજપરિસર્પોનું શરીર ધનુષપૃથફત્વ [ નવ ધનુષ0 જેટલું છે. ||૧૦મી એ ૧૭૩મી ગાથાનો અર્થ સમાપ્ત થયો. T૧૭૩il
નવતર : હવે આ ગાથામાં ગર્ભજ અપર્યાપ્ત જલચર વગેરે તિર્યંચ પંચેન્દ્રિયોનું શરીર પ્રમાણ કહે છે. તે આ પ્રમાણેઃ
जल थल गब्भअपजता, खह थल सम्मुच्छिमा य पज्जत्ता ।
खह गन्भया उ उभये, उक्कोसेणं धणुपुहुत्तं ॥१७४।। માથાર્થ: જલચર અને સ્થલચર એ બે ગર્ભજ અપર્યાપ્તા, ખેચર અને સ્થલચર એ બે સમૂર્થ્યિમ પર્યાપ્તા, તથા ખેચર ગર્ભજ બન્ને પ્રકારના પર્યાપ્ત- અપર્યાપ્ત) એ સર્વ જીવભેદો ઉત્કૃષ્ટથી ધનુષ્ય પૃથફત્વ પ્રમાણવાળા છે. ૧૭૪ો
રીઠાઈ - ના થા |દમ સપનત એ ગાથામાં પર્યન્ત આવેલો ધનઃપૃથકત્વ શબ્દ સર્વ સ્થાને જોડવો, જેથી ગર્ભજ અપર્યાપ્ત જલચરોનું શરીરપ્રમાણ ઉત્કૃષ્ટથી ધનઃપૃથક્વ [ નવ ધનુષ ] છે /૧૧ તથા અહીં ગર્ભજ અપર્યાપ્ત સ્થલચર ગ્રહણ કરવાથી ત્રણ પ્રકારના
For Privat 28rsonal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001451 |
| Book Title | Jivsamasprakaran |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Shilchandrasuri |
| Publisher | Jain Granth Prakashan Samiti |
| Publication Year | 1994 |
| Total Pages | 496 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Philosophy, & Religion |
| File Size | 12 MB |