________________
मलधारिश्री-श्रीचन्द्रसूरिविनिर्मितं
- [पृष्ठ ४९] पं. ५. पारिणामिकबुद्धाबुदाहरणानि यथा “ अभए" इत्यादि । “अभए" इति अभयकुमारः १ "सेट्ठि" त्ति काष्ठश्रेष्ठी २ "कुमारे" इति क्षुल्लककुमारः ३ 'देवी' पुष्पवत्यभिधाना ४ उदितोदयो भवति राजा ५ साधुश्च 'नन्दिषेगः'
श्रेणिकपुत्रः ६ 'धनदत्तः सुंसुमापिता ७ श्रावकः ८ अमात्यः ९ क्षपकः १० अमात्यपुत्रः ११ चाणक्यश्चैव १२ स्थूलभद्रश्च 5 १३ "नासिक्कसुंदरीनंद" त्ति नासिकनामनि नगरे सुन्दरीनन्दो वणिक १४ "वइर" इति वैरस्वामी १५ । 'पारिणामिकी बुद्धिः' । इत्यनेन वाक्येनात्र पारिणामिकीबुद्धियुक्ता ब्राह्मणी पुत्रिकाचतुष्टयस्य शिक्षादायिनी देवदत्ता च गणिका गृह्यते । इयं च चित्रकर्मणा सर्वजनाभिप्रायमाहिका १६ ॥
"चलणाहण" त्ति चलनाहननं १७ "आमंड" त्ति कृत्रिमामलकं १८ मणिश्च १९ सर्पश्च २० "खग्ग" त्ति खड़गः १२ स्तूपेन्द्रः २२-२३ पारिणामिक्यां बुद्धौ एवमादीनि भवन्त्युदाहरणानि । एवं च पारिणामिक्यां बुद्धौ सूत्रोपात्तानि 10 द्वाविंशतिर्जातानि॥
अभयस्स कहं पारिणामिता बुद्धी ?-जदा पजोओ गतो, रायगिहं रोहितं, तदा अभयेणं खंधावारनिवेसजाणएणं पुत्वनिक्खित्ता कूडरूवगा नूमिता । कहियं-च से जधा-भेदितो खंधावारो । दावितेसु णदो एस ॥ अहवा जाहे गणियाहिं कवडेणाऽऽणीतो बद्धो जाव तोसितो चत्तारि वारे । चिंतियं च णेण-मोतावेमि अप्पाणं । वरे मग्गितो-अग्गि अतीमि त्ति मुक्को ।
ताहे भणति-अहं तुमे छलेण आणितो, अहं पुण ते दिवसतो 'पजोओ हीरति' त्ति कंदंतं नगरमञ्झेग नेमि । गतो रायगिहं । 15 दासो उम्मत्तओ कतो, गणियाओ वाणियदारियाओ, गहितो, रडंततो हियो । एवमादिगातो बहुतातो अभयम्मि पारिणामियातो बुद्धीतो १ ॥
सेट्ठि त्ति-कट्ठो णामं सेट्ठी एगत्थ नगरे वसति । तस्स वज्जा णामं भज्जा । तस्स णेच्चइलो देवसम्मो बंभणो । सेट्ठी दिसाजत्ताए गतो। भज्जा से तेण समं संपलग्गा । तस्स य घरे तिणि पक्खी-सूतओ १ मयणसलाइया २ कुक्कुडतो ३ ।
सो ताणि अप्पाहेत्ता गतो । सो धेजाइतो रति अतीति । मदणसलाइया भणति-को तायस्स ण बीहेति । सूतओ वारेति20 जो अण्णियाए दइओ अम्हं पि पियल्लतो होइ । मदणसलाइया अगधियासिता धेजातियं परिस्सवति । तीए मारिता ।
सूयओ ण मारितो । तीसे पुत्तो लेहसालाए पढति । अण्णदा तत्थ साधुणो भिक्खस्स अतिगता । तं कुक्कुडं पेच्छिऊण एगो भणति-जो एयस्स सीसं खाति सो राया होहिति त्ति । तं तेग धिजाइएणं किह वि अंतरिएण सुतं । अविरइयं भणति-मारेहि, जाव खामि । सा भणति-अण्णं आणिजउ, मा पुत्तभंडं व संवडिढतओ। निबंधे मारितो। जाव पहातो गतो ताव सो दारतो
लेहसालाओ आगतो । तं च मंसं सिझति, सो रोवति, तस्स सीसं दिण्णं । इतरो आगतो-भागए छुद्धं, सीसं मग्गति । 25 भणति-चेडस्स दिण्णं । सो रुद्रो भणति-मए एयस्स कजे मारावितो। पच्छा भणति-जति परं एतस्स दारगस्स सीसं
खातेजा तो कतत्थो होज । निब्बंधे ववसिता । दासीए सुतं । सा तं दारगं ततो चेव घेत्तूण पलाया । अण्णं नगरं गताणि । तत्थ राया मरति । आसेणं परिक्खितो सो तत्थ राया जातो । इतरो वि सेट्टी आगतो जाव सडितं पासति । सा पुच्छिता न . कहेति । सूएणं पंजरमुक्केण कहितो बंभणाभिसंबंधो । सो तहेव चिंतेति-अहं एतीसे कतेण, एसा पुण एवं-ति पव्वइतो ।
इतराणि वि बंभणो वज्जा य तं चेव नगरं आगताणि सव्वं गहाय । अण्णदा विहरंतो सो साधू तत्थाऽऽगतो तीए पञ्चभिण्णातो। 30 भक्खेण समं मासगा दिण्णा । पच्छा कूवितं । गहितो रायाए मूलं णीतो। धावीए नाओ। इतराणि निव्विसयाणि आणत्ताणि । पिता भोगेहिं निमंतितो । नेच्छति । राया सड्ढो कतो । वरिसारत्ते पुण्णे वच्चंतस्स अकिरियानिमित्तं धेजाइएहिं दुअक्खरियाए परिभट्रितारूवं कतं गुम्विणीय । राया अणुव्रजति । तीए गहितो। 'मा पवयगस्स उड्डाहो होहिति' त्ति भणति-जदि मज्झंचओ जोणीए णीतु, अह ण होति ममं तो पो भिदित्ता णीतु । एवंभणिते पोट्टे भिण्णं । मता । वण्णो य जातो २॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org