________________
७२
COIN NAMES IN THE ANGAVIJJĀ
The Angavijja contains extremely valuable lists of textiles, containers and utensils, seats and furniture, ornaments and jewellery, gods and goddesses, conveyances and boats, government officers, articles of food and drink, arms and weapons, birds and animals, personal names of men and women, architectural terms, etc. Similar to the lists of the Buddhist Mahāvyutpatti, these are replete with cultural material of great importance. Here it is proposed to record the numismatic data incorporated in this text in the form of lists of coins constituting the wealth during that period, which served as the basis of foretelling the fortune of a person. The following passages are noteworthy :
................................धणमतो परं ॥ १८४ सुवण्णमासको व ति तहा स्यय मासओ । दीणारमासको व ति तधो णाणं च मासको ॥ १८५ काहापणो खत्तपको पुराणो त्ति व जो वदे । सतेरको ति तं सव्वं पुण्णामसममादिसे ।। १८६
[अङ्गविज्जा, ch. Ix, p. 66]
सुवण्णकाकणी व त्ति तथा मासककाकणी । तधा सुवण्णगुञ्ज त्ति दीणारि त्ति व जो वदे ॥ ३६६
[अंगविज्जा, ch. IX, p. 72]
तत्थ कोडिते खोडिते दंतणहे अंजण-पासाण-सक्कर लेटुक-ढल्लिया-मच्छक फल्लादिसु सव्वकढिणगते सव्वकडगए सव्वचुण्णगते सव्वधणपडिरूव उवकरणगते चेव धणं बूया ।
उद्धं णाभीय काहावणे बूया । अधो णाभीय णाणकं बूया । तत्थ अब्भंतरामासे सव्वसारगते सव्वकाहावणोपकरणगते य काहावणो बूया ।
तत्थ काहावणेसु पुव्वाधारितेसु उत्तमेसु उत्तमयत्तिए बूया, मज्झिमेसु मज्झिमयत्तिए बूया, जहण्णेसु जहण्णयत्तिए बूया, साधारणेसु उत्तममज्झिमजहण्णेसु साधारणयत्तिए बूया, आदिमूलेसु पुराणे बूया, बालेसु णवाए बूया ।।
तत्थ बज्झामासेसु असारगते य सव्वणाणकपडिरूवगते य णाणकं बूया ।
तत्थ णाणए पुव्वाधारिते कायमंतेसु सव्वमासकपडिरूवगते य मासए बूया, मज्झिमकाएसु अद्धमासकपडिरूवसद्दपादुब्भावे य अद्धमासए बूया, मज्झिमाणतरकाएसु सव्वकाकणिपडिरूवगते य काकणि बूया, पच्चवरकाएसु सव्वअट्ठपडिरूवगते य अट्ठातो बूया ।
IV
सेतेसु णिद्धेसु य रुप्पं बूया चउरंसेसु णिद्धेसु चित्तेसु दढेसु काहावणं बूया ।
[अंगविज्जा, Ch. x, p. 134]
V
तंबेसु सुवण्णकं दिटुं बूया सुक्के रुप्पं वा काहावणे वा बूया । सुक्केसु दढेसु रुप्पं बूया । चित्तेसु सुक्केसु दढेसु य काहावणे
बूया ।
[अंगविज्जा, Ch. XLII, p. 189]
1. See also for a casual discussion, Umakant P. Shah, JNSI, XIV, 107-110, and Journal of Oriental Research, M. S. University, of Baroda. III, 55-60.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org