SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 280
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ गा० १ ] दीवसागरपएणत्तिश्रादिसरूवपसेवणं वणसंड-वेंतरावास-महाणइयाईणं वण्णणं कुणइ । जा दीर्वसागरपण्णत्ती सा दीवसायराणं तत्थठियजोयिस-वण-भवणावासाणं आवासं पडि संठिद-अकट्टिमजिणभवणाणं च वण्णणं कुणइ । जो पुण वियाहपण्णत्ती सा रूवि-अरूवि-जीवाजीवदव्वाणं भवसिद्धियअभवसिद्धियाणं पमाणस्स तल्लक्खणस्स अँणंतर-परंपरसिद्धाणं च अण्णेसिं च वत्थूणं वण्णणं कुणइ। $१०२. सुत्तं णामतं जीवो अबंधओ अलेवओ अकत्ता णिग्गुणो अभोत्ता सव्वगओ और महानदियों आदिका वर्णन करता है। जो द्वीपसागरप्रज्ञप्ति नामका परिकर्म है वह द्वीपोंका और सागरोंका तथा उनमें स्थित ज्योतिषी व्यन्तर और भवनवासी देवोंके आवासोंका तथा प्रत्येक आवास में स्थित अकृत्रिम जिनभवनोंका वर्णन करता है। जो व्याख्याप्रज्ञप्ति नामका परिकर्म है वह रूपी और अरूपी दोनों प्रकारके जीव और अजीव द्रव्योंके तथा भव्यसिद्ध अर्थात् भव्य और अभव्यसिद्ध अर्थात् अभव्य जीवोंके प्रमाण और लक्षणका तथा अनन्तरसिद्ध और परंपरासिद्धोंका तथा अन्य वस्तुओंका वर्णन करता है। ३१०२. जो सूत्र नामका अर्थाधिकार है वह जीव अबन्धक ही है, अवलेपक ही है, (१)-णयिया-स० ।-णाईया-आ०। (२) "द्वीपसागरप्रज्ञप्तौ द्वीपसागराणामियत्ता तत्संस्थानं तद्विस्तृतिः तत्रस्थ जिनालया: व्यन्तरावासाः समुद्राणामुदकविशेषाश्च निरूप्यन्ते ।"-ध० आ० ५० ५४७ । ध ० सं० १० ११०। हरि० १०६६। गो० जीव० जी० गा० ३६१। अंगप० (पूर्व०) गा० ७-१० । सं० श्रुतभ० टी० श्लो०९। (३) जो ता० । (४) "व्याख्याप्रज्ञप्तौ रूपिअजीवद्रव्यमरूपिअजीवद्रव्यं भव्याभव्यजीवस्वरूपञ्च निरूप्यते।"-ध० आ० ५० ५४७ । ध० सं०पू० ११० । हरि० १०.६४ । “रूप्यरूपिजीवाजीवद्रव्याणां भव्याभव्यभेदप्रमाणलक्षणानां.."-गो० जीव० जी० गा० ३६१ । “जोऽरूविरूविजीवाजीवाईणं च दम्वनिवहाणं । भव्वाभव्वाणं पि य भयं परिमाणलक्खणयं ॥ सिद्धाणं."-अंगप० (पूर्व०) गा० १२-१४। (५) "भवियाणुवादेण अस्थि भवसिद्धिया अभवसिद्धिया (जीव० सू० १४१) = भव्या भविष्यन्तीति सिद्धियेषां ते भव्यसिद्धयः । तद्विपरीता अभव्याः। उक्तं-"भविया सिद्धी जेसि जीवाणं ते भवति भवसिद्धा । तविवरीदा भव्वा संसारादो ण सिज्झंति ॥"-ध० सं०१० ३९४। गो० जीव० गा० १०। तसकाए दुविहे पण्णत्ते-तं जहा-भवसिद्धिए चेव अभवसिद्धिए चेव । एवं थावरकाए वि।"-स्थान सु०७५। "भवा भाविनीसिद्धिः मुक्तियेषां ते भवसिद्धिकाः भव्याः।"-सम० अभ० सू०११ उत्तरा०पा० टी० प० ३४३ । (६) "न विद्यते अन्तरं व्यवधानमर्थात् समयेन येषां ते अनन्तरा: ते च ते सिद्धाश्च अनन्तरसिद्धाः सिद्धत्वप्रथमसमये वर्तमाना इत्यर्थः । विवक्षिते प्रथमे समये यः सिद्धः तस्य यो द्वितीयसमयसिद्धः स पर: तस्यापि यस्तृतीयसमयसिद्धः स पर एवमन्येऽपि वाच्याः, परे च प परे चेति वीप्सायां पृषोदरादय इति परम्परशब्दनिष्पत्तिः । परम्पराश्च ते सिद्धाश्च परम्परसिद्धाः। विवक्षितसिद्धस्य प्रथमसमयात् प्राक द्वितीयादिसमयेष अतीताद्धां यावद्वर्तमाना इति भावः ।"-प्रज्ञा० मलय० पद १३ सिद्धप्रा० गा०९। नन्दी० मलय० स० १६ । (७) "सूत्रे अष्टाशीतिशतसहस्रपदैः पूर्वोक्तसर्वदृष्टयो निरूप्यन्ते-अबन्धकः अलेपक: अभोक्ता अकर्ता निर्गुणः सर्वगतः अद्वैतः नास्ति जीवः समुदयजनित: सर्वं नास्ति ब्राह्यार्थो नास्ति सर्व निरात्मकं सर्वं क्षणिकम् अक्षणिकमद्वैतमिथ्यादयो दर्शनभेदाश्च निरूप्यन्ते।"-ध० आ०प०५४८। "अबंधओ अवलेवओ.."-ध० सं० पृ० ११०। गो० जीव० जी० गा० ३६१। “जीवः अबन्धओ बन्धओ वा वि . ."-अंगप० (पूर्व०) गा०१५-१७॥ "पदाष्टाशीतिलक्षाहि सूत्रे चादावबन्धकाः। श्रुतिस्मृतिपुराणार्था द्वितीये सूत्रिताः पुनः॥ तृतीये नियतिः पक्षः Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001407
Book TitleKasaypahudam Part 01
Original Sutra AuthorGundharacharya
AuthorFulchandra Jain Shastri, Mahendrakumar Shastri, Kailashchandra Shastri
PublisherBharatiya Digambar Sangh
Publication Year1944
Total Pages572
LanguagePrakrit, Sanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, Karma, H000, & H999
File Size14 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy