________________
170
SETUBANDHA
.... 89. K and MY pratrka has tihuvana.
K reads afiyth for padio (R and Kula). K and Kula read नियूंढधुरं for vidha-vana-dhurm. (R). Kula reads विधुर 1.e. vhura, cf. SC Text for visadha (विश्लथ K; विह्वय R). K_says त्रिभुवनस्याधारभूतानि पश्च महाभूतानि । तेषामप्याधारभूतत्वात् मूलाधार इत्युक्तम् । विश्लयेन श्रान्तेन महेन्द्रेण परिमुक्का आत्मना नियूंढा धूस्त्रिभुवनस्य रक्षाभरो येन तं पतिमेवंभूतं.... जानानापि त्वं शेषपुरुषानुमानेन, अयमपि अन्य-पुरुषसाधारण इति बुद्धिरनुमानं, तेनानुमानेन किं तुलयसि किमधःकरोषि । तन्न युक्तमित्यर्थः.
. MY says शेषपुरुषानुमानेन पुरुषत्वादिना तस्यापि तादृशत्वमनुमायेत्यर्थः. Kula says.. निजितेन विधुरेण महेन्द्रेण प्रतिमुक्ता, नियूंढा दैत्यान् निर्जित्य धारिता धूर्येन तं नारायणं पति जानती किं त्वं शेषपुरुषानुमानेन तुलयसि इतर पुरुषमिव शत्रुच्छिन्नशिरसं संभावयसीति भावः.
___90. K reads पर्वता for mahihara (R and Kula), and भिन्न for chinna (R and Kula).
K says रामस्य भिन्नपतितं शिरः धरणी परस्परमसंकीर्णसागरजला, उत्पातवातैरुतक्षिप्ता नभसि स्थिताः पर्वताः यस्या न भवन्ति सा तथा, तैरेव वायुभिः अनुद्धततला भूत्वा धारयेदिति कथं त्वं प्रत्येषि प्रमाणयसि । तस्य शिरःपतने सति भूमिरेवमाकुला भवेत् । तदभावात् न सत्यमित्यर्थः.
MY says अनघः निरुपद्रवः । anuvvattaala अनुदवृत्तला (K chaya also). R says अनघा अविशीर्णाः स्थिता महीधरा यत्र. sc says अनुवृत्तमविपर्यस्तं तलं यस्या एवंभूता धरणी.
91. K's gloss on this verse is Incomplete in our copy. K (chaya) has परिमर्श for padimasa (प्रतिमर्ष = स्पर्श), and त्रुटित for modia = मोटित (R and Kula). K (comm.) only says रामेणाभिभूतत्वात् रावणस्य गृहोद्यानं मारुतोदयपरिभवं निच्छायम् इति. Kula remarks वातचन्द्रयोरपि रावणानभीष्टाचरणात् मृषैव राममरणमिति भावः,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org