Setubandha

SR No.: 001384
Original Sutra Author: N/A
Author: Krishnakant Handiqui
Publisher: Prakrit Text Society Ahmedabad
Publication Year: 1976
Total Pages: 812
Language: English, Sanskrit
Classification: Book_English & Literature
File Size: 14 MB

Page 610

NOTES - CANTO X
111 7. K says अस्तमयसमये सति प्रसारितस्य सर्वतः प्रसृतस्य आतपस्य क्षीयमाणत्वात् निरायतानाम् , अवरुग्णस्पर्शानां स्पर्शगुणविहीनानां द्रुमच्छायानामायम्यमानानामिव अतिदी/क्रियमाणानामिव तलिनत्वम् अतितनुत्वं जातं, यथा तप्तस्य लोहस्य लोहान्तराघातात् अत्यायतीक्रियमाणस्य अतिलघुत्वं जायते तद्वदिति. Kula says आतपस्य क्षीयमाणत्वात् अवरुग्णो यथावत् त्वगिन्द्रियग्राह्यः स्पशों यासाम्. SC says अवरुग्णस्पर्शानां पूर्वमातपप्राचण्ड्यात् छायासुशीतलस्पर्शो गृहीत आसीत् , इदानीमातपमान्दयेन स्पर्शानुपलब्धेरिति भावः.
__8. K does not explain the verse fully. K (chaya) has वासुकिमण्डलसदृशम्. MY says niakkalam सदृशम्'. K remarks भोगस्य मण्डलावृत्तिकरणत्वं मण्डलम्. Kula says मन्दरस्य धातुना गैरिकेण कलङ्कितस्य लिप्तस्य वासुकेः कुण्डलीभूतशरीरमण्डलमिव निश्चक्रलं वर्तुलं रविबिम्ब दृश्यते.
१. छाया भूच्छाया तम् इति यावत् । कलावशेषः अल्पावशेषः MY.
10. K says हृतातपरजसि संहृतातपशेषे । अन्यत्र हृतरजसि आवतमहीपांसौ । दिवसे सुरगज इव अस्तपर्वतनितम्बे परिणते समाप्ते सति । अन्यत्र दन्तप्रहारं कृतवति सति । पर्यस्यमानम् अधोमुखीभवत् दिनकरबिम्बं दन्तप्रहारेण विपर्यस्यमानं विघटितं धातुशिखरमिवादृश्यत. MY says परिणतवति तिर्यग्दन्तप्रहारवति । (तथा) च मुक्तगगनतया अस्तनितम्बमात्रपर्यवसिते इत्यर्थद्वयम् । तातपरजसीति रजसो हरणमुपादानम् । आतपस्य त्वपनयनम्. Kula says परिणते निषण्णे कृतदन्ताघाते (च). sc and R say पर्यस्यत् पतत्. R says परि सर्वतोभावेन नते उपनते प्राप्ते. '
11. K reads farget (virame) for farth (R). He renders uppusia as Jaq0Z, Kula is incomplete, but SC has virame like K. Kula reads milanta (मिलत) for kilinta (कान्त), and says कमलानां दलानि गलितातपत्वात् मिलन्ति संकुचन्ति,.... .... संबध्यन्ते मुकुलीभवन्तीत्यर्थः. 1 Defitnimamala 4. 39 gives the word in the sense of वर्तुल, like R and Kula.