________________
NOTES - CANTO VI
नष्टा । धराः समस्ता इति व्याख्यानमसङ्गतं समस्तशब्दस्य हि samattha इति रूपं भवति (Vararuci 3. 12)। किंच गजनन्दिनश्च ते शाला वृक्षाश्चेति तेषां दानं दिशां लतानामिव महीधरैः क्रियते । अथवा दिक्षु आलयो येषां तेषां दिग्गजानामित्यर्थवशात् जलदाः शिखराणीव तेषां पतनं वर्धते । अथवा द्वयोः शालयोः प्राकारयोः दानं (१) निर्माणं यत्र तथाभूतं गगनं.... महीधरैः' क्रियते । अधः कपिमाला उपरि शैलमाला यस्मात् तस्मात् द्वौ प्राकाराविव नभसः कृतावित्युत्प्रेक्षागर्भोक्तिः ।....अथवा द्विशालतानं द्वयोः प्राकारयोः तानो विस्तारो यत्र गगने तत्तथा । किंच दिशालतानामिव जलदाः शिखराणि अग्रविटपा इव तेषां पतनं शैलोन्मुखं....वर्धते (?).
____54. K (pratika) has ekkekkena, with which MY (B) agrees. MY (A) has ekkakkamena omitting अ, and explain it as एकैकेन-एकैकेनापि कपिना एवं कृतं किं पुनः संभूयेति भावः. K and Kula read इव....इव (i.e., va) for च....च (R) in the second line. K reads -ttharam (स्थगितं) for -tthamiam (अ)स्तमितं R. Kula's reading seems to be the same.
___K says करतलयुगलधृतं शैलं तुलयता उद्धरता एकैकेनैव कपिना नभः अर्धस्थगितमिव कृतं, महीतलं च अर्धप्रकाशितरसातलमिव कृतम् । एतेन पर्वतानामतिमहत्त्वमुक्तम्.
___MY says tulantena तोलयता उन्मूल्येति शेषः । रसातलस्योद्घाटनं विपुलपर्वतोन्मूलनमार्गेण स्फुटदृश्यमानत्वम्. Kula says नभः अर्धावस्थगितमिव (कृतम्), । अर्थोद्घाटितरसातलमिव उत्पाटितपर्वतविवरैः पृथुभिः अर्ध. प्रकाशितपातालमिव महीतलं कृतम्.
55. K says उद्भियमाणानां शैलानां नितम्बेषु आलग्नाः अधोनितम्बेषु दृढसंबद्धाः, प्रविरलेन नदीमार्गेण इतस्तो विशीर्णजलेन नदीप्रवाहेण प्रकाशतटच्छेदाः अधोगतेन जलप्रवाहेण प्रकाशनदीतटखण्डाः मेदिनीतलैकदेशाः अधो धारयतां
१. SC. has महीधरैः करणभूतैः क्रियते अर्थात् कपिभिः. ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org