________________
CANTO V 1. निशापि पूर्वस्मात् परिमाणात् वर्धितुमारब्धेत्यज्ञायत, रघुपतेर्मनसेत्यध्याहार्यम् K. विरहविधुरस्य निशापि वर्धितुं प्रवृत्ता अक्षया रात्रि तेत्याशयः Kula . रामस्य संबन्धिनी निशापि वर्धितुमारब्धवती इत्युत्प्रेक्ष्यत इत्यर्थः। यद्वा रामस्येति तृतीयार्थे षष्ठी। रामेणाज्ञायीत्यर्थः Muda .
2. K remarks अत्र क्रमः । उदितचन्द्रं नमः आश्लिष्टचन्द्रिकं समुद्रसलिलम् अधिकां वृद्धिं निनाय । नियमस्थितराघवं सागरपुलिनं समुद्रमधिकां शोभां निनायेति .
Kula says उदितमृगाङ्क च नमः, नियमेन अनशनविधिना स्थितो राघवो यत्र तत् सागरपुलिनच्च महोदधिसलिलं परिवृद्धि नयतः। द्विधा हि वृद्धिः । द्रव्यतो गुणतः। उदितचन्द्रेण जलस्य वृद्धिः, नियमस्थितराघवेण पुलिनेन गौरवगुणवृद्धिः कृतेत्यर्थः .
MY says सचन्द्रस्य नभसः सरामस्य च पुलिनस्य न केवलं स्वरूपतः साम्यम् , अपि तु समुद्रसलिलसंवर्धनार्थक्रियातोऽपि। सरामपुलिनोदधिवर्धनं च रामतेनश्चन्द्रिकायाः श्यामलायाः प्रसरन्त्याः तज्जलसारूप्यात् । नभसस्तु मुख्ययन चन्द्रिकया तज्जलक्षोभहेतुत्वादिति मन्तव्यम् .
3. K, Kula and Muda read अवक्षेपाः for vikkheva (R). MY also says visuranavakkhevā* चित्तखेदावक्षेपाः .
___K says ततोऽस्य रामस्य वियोगे सुलभा, नियमाय दत्तस्य हृदयस्य क्षेपणे क्षोभणे समर्थाः (शौण्डीराः chāyā) खेदावक्षेपाः खेदाभिघाताः जातं नातं धैर्यग्रहणं कर्बुरयन्ति कलुषयन्ति स्म । खिदेविसूर इति विसूरादेशः .
vi for va in our copy is obviously a mistako.
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
