Setubandha

SR No.: 001384
Original Sutra Author: N/A
Author: Krishnakant Handiqui
Publisher: Prakrit Text Society Ahmedabad
Publication Year: 1976
Total Pages: 812
Language: English, Sanskrit
Classification: Book_English & Literature
File Size: 14 MB

Page 334

CANTO 1
1, K reado अविसारित for avasaria अप्रसारित ( R and
Kula)
K says अर्वार्धत केनचित् अर्वार्धतमपि तुङ्गम् । स्वभावेनैव तुङ्ग सर्वोन्नतम् । अनेन विश्वव्यापको विराट्स्वरूपो विष्णुरुच्यते । अविसारितविस्तृतं कैश्चिदविसारितमपि विस्तृतम् । अनवनतगभीरम् अनवनतत्वेऽपि अनिम्नत्वेऽपि स्वत एव गभीरभगाधम् । अप्रलघुक परिक्षण, प्रलघुरेव प्रलघुकः, अप्रलघुत्वेऽपि परिश्लक्ष्णमत्तिसूक्ष्मं, सूक्ष्मलेशलवश्लक्ष्णक्षुद्रदभ्रकणाणवः इति हलायुधः । अज्ञातपरमार्थप्रकटम् — कैश्चिदपि अविज्ञातः परमार्थः याथार्थ्यं यस्य स तथोक्तः । अज्ञातपरमार्थत्वेऽपि प्रकटम् अतिप्रकाशम् | अथवा आकाशवायुवह्निजलभूमीनां परमात्मनः समुत्पत्तिक्रमो वेदेन समर्थितः । आत्मन आकाशः संभूत इत्यादिभिः वाक्यैः । परमात्मा हि पुरुषोत्तमः । aa आकाश ईश्वरेण वर्धित एवोत्तुङ्गो दृश्यते । तेनैव विस्तारिता पृथिवी विस्तृता । तेन निम्नीकृतमेव जलं गम्भीरं भवति । अतिलघुरेव सृष्टो वायुः सुसूक्ष्मः । ज्ञातस्वरूप एवाभिः प्रकटो भवति । एतेभ्यो मधुमथनस्वरूपस्य व्यतिरेक उक्त इति स्वाभाविकविभावनाख्यश्चायमलङ्कारः । तथा सरस्वतीकण्ठाभरणे समर्थितम् । वृत्तमार्यागीतिः .
MY says अथवावृद्धतुङ्गमित्यनेन उज्ज्वलन स्वभावतेनो रूपत्वमुच्यते । द्वितीयेन विशेषणेन पृथिवीमयत्वम् । तृतीयेन तोयात्मकत्वम् । चतुर्थेन वायुरूपत्वम् । पञ्चमेन आकाशमूर्तित्वमिति भगवतः सर्वात्मकत्वमुक्तं स्यादिति .
MY remarks परिसूक्ष्ममिति केचित . This explanation is found in Kula who says प्रकृष्टो लघुः प्रलघुः स्वार्थे कन् । न तथा प्रलघुः । तथाविधमपि परि समन्तात् सूक्ष्मम् । अज्ञातपरमार्थमपि प्रकटं जगदुत्
* SC says अनवखातगभीरम...onaa - शब्दः अवखातशब्दोद्भवः । raara देशीय इति केचित् Rāmadrsti says न केनाप्यवनमितं भगाधतां न नीतं सगरसुतादिभिः समुद्रादिमिव तथापि गभीरमगाधम् .
S. 23