Page Text
________________
॥ णमो त्यु णं पढमाणुओगधराणं ॥
सिरिसंतिसूरिविरइयं पु ह वी चंद च रियं
[ पढमो संख-कलावईभवो]
॥ ॐ नमः श्रीसर्वज्ञाय ॥ 'वंदे कुवलयभूसणमैणुनसाओदयं विसालच्छं । विभमरहियं माणससरं व पढमं जिणं पढमं ॥१॥ विमवणसोणयलं फुरंतकरि-मयर-मीण-संखकं । पणमामि सायरं सायरं व वीरस्स कमकमलं ॥२॥ हैयमोहघणतमोहा निम्मलमोहा विराइपउमोहा । सेसा वि इंतु जइणो जिणवइगो दिवसबइणो व्व ॥३॥ 5 सिवपयसरवरहंसे पहीणनीसेसपुन-पावसे । केवलकरनियरिद्धे पणमह सिद्धे सुहसमिद्धे ॥४॥ मुणिमहुयरेहिं जेसि पिज्जइ मुहकमलययणमयरंदो । सुयनाणनीरभरिए ते सूरिमहदहे वंदे ॥५॥ कंठट्ठियपुबंगे पाढयकप्पडुमे जियाणंगे । झाँएमि उवज्झाए अज्झीणऽज्झप्पसज्झाए ॥६॥
१ सङ्केत:-“श्रीमन्नेमिनमानम्य श्रीरत्नप्रभसूरिभिः । श्रीपृथ्वीचन्द्रबरिते सङ्केतः किञ्चिदुच्यते ॥ १॥ वंदे० इति अत्रोपमानपक्षे कुवलयानि भूषणं यस्य तत् , उपमेयपक्षे तु कोः-पृथिव्याः वलयस्य भूषणम् । [उपमानपक्षे] अनन्यसामान्यस्वादमुदकं यत्र, [उपमेयपक्षे] अनन्यसामान्यं सातोदयं च । [मानससर-पक्षे] विस्तीर्णत्वाद्, विविधवृक्षवाद्, बिसः-पद्मकन्दैयुक्तत्वात् , विषैःजलैबहुलत्वात् , विशिष्ट शां-[शोभा] लाति-आदत्ते, इति व्युत्पत्तेर्वा [बिसालं विषालं] विशालं वा तच्च तदच्छं च । जिनपक्षे विशाले अक्षिणी यस्य, विशेषेण विषयप्रवृत्तिनिरोधलक्षणेन शालन्ते-शोभन्ते यानि तानि तादृशानि अक्षाणि-इन्द्रियाणि यस्य, विषालं-आशातनादिभाव. विषवन्तं वि(? छि)नत्ति नरकपालावि( ! दि ना (!) यः, विशेषेण शालते-शोभते विशालः, धमवत्त्वात् चिह्नभूतवृषभत्वाद् वृषालः, विशिष्टायाः सायाः-चारित्रादिश्रियः सत्त्वाद् विसालः, स चासौ अच्छ:-शुक्लध्यानववादकलुषस्तम् । ये पुनरर्था[:] कैश्चित्-[जिनपक्षे] विशिष्ट सां-पूजाश्रियम् , वृषं वा-धर्म समवसरणे आलक्षयति-दर्शयति इति वृषा(विसा)लक्षो विशा वृषा)लक्षो वा। [मानससरःपक्षे] वयः-हंसाः, शाला:-वृक्षाः, तेषाम् अक्षाः-साता यत्र, विशिष्टाः शालाः-शाखा येषु ते, विशाला अक्षा:-बिभीतका यत्र तद् विशालाक्षम् , विषस्य-जलस्य अलः-प्राप्तिः 'अल भूषणेत्यादि' [पाणिनिधातु.५१५] धातोः विषालः तेन अञ्छ:-दैर्घ्यम् 'आछि आयामे' [पाणिनिधातु०२०९] इति धातोत्रिषालाञ्छं च=इत्यादयः अन्येऽपि प्रोक्ताः सन्ति न ते युक्ताः, छत्वस्यानुस्वारलोपस्य चालाक्षणिकत्वात् । 'छोऽश्यादौ' [सि. ८-२-१७] इति प्राकृतसूत्रेण हि क्षस्य छत्वे क्रियमाणे अक्ष्यादिगणस्यैव नियतस्य क्रियते । न चात्र लक्षिरक्षिा धातुः अक्षशब्दो वाऽस्ति 'क्षः खः क्वचित्तु छ-झौ' [सि. ८-२-३] इत्यनेनापि लक्ष्यानुरोधात् क्वचिदेव छीणं झीणं इत्यादौ छत्वं भवति । लक्ष्यं च खत्वगोचरमेव दृश्यते लक्षणं 'अक्के रक्खो, बडे जक्लो' [
] इत्यादि । इति" ॥ २ "कुवलयभूषणमनोज्ञसातोदयम् , कुवलयभूषणं अणुनः-अप्रेरितः सातोदयो यस्य तम्' जेटि०। मणन्नसामोदयं इति सङ्केतकारसम्मतः पाठः ॥ ३ सङ्केत:-"[मानससरःपक्षे] वीनां श्रमराणां
च हितम्, [जिनपक्षे ] विभ्रमेण-भ्रान्त्या रहितं. च" ॥ ४ सङ्केत:-"विहमपणेत्यत्र [ सागरपक्षे विद्रुमवनैः, वीरजिनपक्षे] विद्रुमवनधत् शोण ब(त)लं यस्य । स्फुरन्तः करि-मकर-मीन-शङ्काः, [सागरपक्षे] अके-उत्सझे, [वीरजिनपक्षे] अङ्का:-लाञ्छनानि च यस्य" ॥ ५ सङ्केत:-"हयमोह० इत्यत्र [दिवसपतिपक्षे] हतो मोहहेतुत्वाद् मोहस्य घनस्य च-निबिडस्य तमसः-अन्धकारस्य ओघो यैः, [जिनपतिपक्षे] घनतम ऊहो येषां ते तथा, इतमोहाच ते घमतमोहाश्च । निर्मलमयूखाः, मोहशब्दो मयूख-शब्दभवः, 'नवा मयूख-लवण.' [सिद्ध. ८-१-१७१] इत्यादिना सिद्धत्वात् । विराजी पौधः-पद्मसमूहो [दिवसपतिपक्षे] येषु [जिनपतिपक्षे] येषां च पादयोरधस्तात् , यद्वा विराजिनौ पना-लक्ष्मीः स(ऊ)हश्चविचारो येभ्यः सकाशात्" ॥ ६ होंतु खं१ ॥ ७झायेमि भ्रा० ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001370 |
| Book Title | Puhaichandchariyam |
| Original Sutra Author | Shantisuri |
| Author | Ramnikvijay Gani |
| Publisher | Prakrit Text Society Ahmedabad |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 323 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Literature |
| File Size | 9 MB |