________________
પ્ર. ૧:
ઉ.
પ્ર. ૨:
ઉ.
તપ એટલે શું ?
ઃ ઇચ્છાનો નિરોધ કરવો તેને તપ કહે છે.
તપના કેટલા પ્રકાર છે?
૯
તપ અને તેની આરાધના
: તપના બાર પ્રકાર છે. છ પ્રકારનાં બાહ્ય તપ અને છ પ્રકારનાં અંતરતપ.
૫. ૩: બાહ્ય તપ કયાં કયાં છે ?
ઉ. : ઉપવાસ, ઊણોદરી, વૃત્તિનો સંક્ષેપ, રસોનો ત્યાગ, એકાંતસ્થાનસેવન અને કાયકલેશ.
૫. ૪: અંતરતપ કયાં કયાં છે ?
ઉં. પ્રાયશ્ચિત્ત, વિનય, વૈયાવૃત્ત્વ (રોગી સાધર્મીઓની સેવા-શુશ્રુષા), સ્વાધ્યાય, ધ્યાન અને વ્યુત્સર્ગ (મમતાનો ત્યાગ).
પ્ર. ૫ :
કયા તપ પ્રત્યે વિશેષ લક્ષ આપવું ?
ઉ. : બધા પ્રકારનાં તપ આદરવા યોગ્ય છે પરંતુ સ્વાધ્યાયરૂપી તપમાં પ્રવર્તવાથી લાભ સૌથી વધારે છે અને કષ્ટ તદ્દન ઓછું છે. આ તપમાં ઉદ્યમવંત થવાથી આત્માનું, બંધનું, મોક્ષમાર્ગનું, મોક્ષનું, ભક્ષ્ય-અભક્ષ્યનું, તેમ જ છોડવા યોગ્ય, આદરવા યોગ્ય અને જાણવા યોગ્ય તત્ત્વોનું જ્ઞાન થાય
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org