________________
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासनम्
अदर्थमभिव्याप्य या प्रकृतिर्वक्ष्यते तस्याः केवलायाः संख्यापूर्वायाश्च वक्ष्यमाणः प्रत्ययः स्यादिति ज्ञेयम्, न चेत् सा लुगन्ता । चान्द्रायणिकः, द्वैचन्द्रायणिकः । चन्द्रायणं चरति [ ६ |४ |८२ ] इति इण् । अलुच इति किम् ? द्विशूर्पेण क्रीतं द्विशौर्पिकम् ||२३||
त्रिंशद-विंशतेर्डकोऽसंज्ञायामाऽर्हदर्थे | ६|४|१२९॥
आभ्यामा अर्हदर्थाद् योऽर्थो वक्ष्यते तस्मिन् डकः स्यात्, असंज्ञाविषये । त्रिंशकम्, त्रिंशकः, विंशकम्, विंशकः । असंज्ञायामिति किम् ? त्रिंशत्कम् ||२४|| सङ्ख्या-डतेश्वाऽशत्-ति-ष्टेः कः |६|४|१३०॥
शदन्त-त्यन्त-ष्ट्यन्तवर्जसंख्याया डत्यन्तात् त्रिंशद्विंशतिभ्यां चाऽऽर्हदर्थे कः स्यात् । द्विकम्, कतिकम्, त्रिंशत्कम्, विंशतिकम् । अशत्तिष्टेरिति किम् ? चात्वारिंशत्कम्, साप्ततिकम्, षाष्टिकम् ||२५||
शूर्पाद् वाऽञ् |६|४|१३७॥
आऽर्हदर्थेऽञ्वा स्यात् । शौर्पम्, शौर्पिकम् ||२६|| विंशतिकात् |६|४|१३९॥
आऽर्हदर्थेऽञ् स्यात् । वैंशतिकम् ||२७||
द्विगोरीनः | ६ |४| १४०॥
१८७
विंशतिकान्ताद् द्विगोराऽर्हदर्थे ईनः स्यात् । द्विविंशतिकीनम् ||२८|| अनाम्न्यद्विः प्लुप् | ६|४|१४१ ॥
द्विगोराऽर्हदर्थे जातस्य प्रत्ययस्य पित् लुप् स्यात्, न तु द्विः अनाम्नि । द्विकंसम् । अनाम्नीति किम् ? पाञ्चलोहित (तिक ) म् । अद्विरिति किम् ? द्विशूर्पण क्रीतं द्विशौर्पिकम् ||२९||
मूल्यैः क्रीते |६|४|१५०॥
मूल्यार्थाट्टान्तात् क्रीतेऽर्थे यथोक्तं प्रत्ययाः स्युः । प्रास्थिकम्, त्रिंशकम् ||३०|| तस्य वापे |६|४|१५१॥
तस्येति षष्ठ्यन्ताद् वापेऽर्थे यथोक्तं प्रत्ययाः स्युः । प्रास्थिकम् ||३१|| तमर्हति । ६।४।१७७|
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org