________________
स्वोपज्ञरहस्यवृत्तिविभूषितं
च वाच्ये यथाक्रमं स्युः । स पचति, तौ पचतः, ते पचन्ति । पचते, पचेते, पचन्ते । त्वं पचसि, युवां पचथः, यूयं पचथ । पचसे, पचेथे, पचध्वे । अहं पचामि, आवां पचावः, वयं पचामः । पचे, पचावहे, पचामहे । एवं सर्वासु । द्वययोगे त्रययोगे च पराश्रयमेव वचनम् । स च त्वं च पचथः, च त्वं न अहं च पचामः || १६ ||
स
एक द्वि- बहुषु । ३।३।१८ ॥
-
अन्यादिषु यानि त्रीणि त्रीण्युक्तानि तान्येक-द्वि- बहुष्वर्थेषु स्युः । स पचति, तौ पंचतः, ते पचन्तीत्यादि ||१७||
नवाऽऽद्यानि शन्तृ-कंसू च परस्मैपदम् ।३।३।१९॥
७४
सर्वविभक्तीनामाद्यानि नव नव वचनानि शन्तृ - कंसू च परस्मैपदानि स्युः । तिव्, तस्, अन्ति; सिव्, थस्, थ; मिव् वस् मस् । एवं सर्वासु
।। १८ ।।
पराणि काना-ऽऽनशौ चाऽऽत्मनेपदम् | ३ | ३|२०||
सर्वविभक्तीनां पराणि नव नव वचनानि कानानशौ चाऽऽत्मनेपदानि स्युः । ते, आते, अन्ते; से, आथे, ध्वे; ए, वहे, महे । एवं सर्वासु || १९|| तत् साप्या-sनाप्यात् कर्म - भावे, कृत्य क्त - खलर्थाश्च । ३।३।२१ ॥ तद् आत्मनेपदं कृत्य- क्त - खलर्थाश्च प्रत्ययाः सकर्मकाद्धातोः कर्मणि अकर्मकादविवक्षितकर्मकाच्च भावे स्युः । क्रियते कटश्चैत्रेण, चक्राणः, क्रियमाणः, भूयते त्वया, भूयमानम्, क्रियते, मृदु पच्यते । कार्यः कर्त्तव्यः करणीयः देयः कृत्यः कटस्त्वया, शयितव्यम्, शयनीयम्, शेयम्, कार्यम्, कर्त्तव्यम्, करणीयम्, देयम्, कृत्यं त्वया । कृतः कटः, शयितम्, कृतं त्वया । सुकरः कटस्त्वया, सुशयम्, सुकरं त्वया, सुकटंकराणि वीरणानि, ईषदाढ्यम्भवं भवता, सुज्ञानं तत्त्वं मुनिना, सुग्लानं दीनेन ||२०||
इङितः कर्त्तरि |३|३|२२||
इदितो ङितश्च धातोः कर्त्तर्यात्मनेपदं स्यात् । एधते, एधमानः, शेते, शयानः
॥२१॥
ई- गितः | ३|३|९५ ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
>
www.jainelibrary.org
