Gommatasara Karma kanad Part 1

SR No.: 001325
Original Sutra Author: N/A
Author: Nemichandra Siddhant Chakravarti, A N Upadhye, Kailashchandra Shastri
Publisher: Bharatiya Gyanpith
Publication Year: 1999
Total Pages: 698
Language: Hindi, Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Principle, Karma, P000, & P040
File Size: 16 MB

Page 51

आचार्य प्रवर श्री नेमिचन्द्र सिद्धान्तचक्रवत्तिरचित गोम्मटसार
( कर्मकांड )
श्री केशवण्णविरचित टीका सहित
पणमिय सिरसा मिं गुणरयणविभूसणं महावीरं । सम्मतरयणणिलयं पयडिसमुक्कित्तणं वोच्छं ॥ १ ॥
प्रणम्य शिरसा नेमि गुणरत्नविभूषणं महावीरं । सम्यक्त्वरत्न निलयं प्रकृतिसमुत्कीर्तनं वक्ष्यामि ॥
वक्ष्यामि । कं । प्रकृतिसमुत्कीर्त्तनं प्रकृतीनां ज्ञानावरणादिमूलोत्तरभेदभिन्नानां समुत्की- ५ नमस्मिन्निति प्रकृतिसमुत्कीर्त्तनो ग्रंथस्तं । आदौ किं कृत्वा । प्रणम्य । नमस्कृत्य । कं । नमि । नेमितीत्थंकरपरमदेवं । केन । शिरसा । उत्तमांगेन । कथंभूतं । गुणरत्नविभूषणं । गुणा एव रत्नानि । तान्येव विभूषणानि यस्यासौ गुणरत्नविभूषणस्तं । पुनरपि कथंभूतं । महावीरं वि विशिष्टामी लक्ष्मी राति ददातीति वीरः । महांश्चासौ वीरश्च महावीरस्तं । भूयः किभूतं । सम्यक्त्वरत्ननिलयं | आत्मस्वरूपोपलब्धिलक्षणः सम्यरभावः सम्यक्त्वं । क्षायिकसम्यक्त्वं वा । १० तदेव रत्नं तस्य निलय आश्रयस्तमिति ।
सम्यक्त्वरत्न निलयनुं गुणरत्नविभूषणनुं महावीरनुमप्प नेमितीत्थंकरपरमदेवनं नमस्कारमं माडि ज्ञानावरणादिमूलोत्तर प्रकृतिगळ स्वरूपनिरूपणमं माळप ग्रंथमं पेदपेने बुदाचार्य्यन प्रतिज्ञे ॥ प्रकृति देने दोडे ळदपं
वक्ष्यामि । कं ? प्रकृतिसमुत्कीर्तनं - प्रकृतीनां ज्ञानावरणादिमूलोत्तरभेदभिन्नानां समुत्कोर्तनमस्मिन्निति १५ प्रकृतिसमुत्कीर्तनो ग्रन्थः तं । आदौ किं कृत्वा ? प्रणम्य - नमस्कृत्य । कं ? नेमि-नेमितीर्थंकरपरमदेवं । केन ? शिरसा - उत्तमाङ्गेन । कथंभूतं ? गुणरत्नविभूषणं - गुणा एव रत्नानि तान्येव भूषणानि यस्यासौ गुणरत्नविभूषणस्तं । पुनरपि कथंभूतं ? महावीरं विशिष्टां ई-लक्ष्मी राति ददातीति वीरः महांश्चासौ वीरश्च महावीरः तं । भूयः किंभूतं । सम्यक्त्वरत्ननिलयं आत्मस्वरूपोपलब्धिलक्षण: सम्यक्त्वं क्षायिकसम्यत्रत्वं वा तदेव रत्नं तस्य निलय आश्रयः तं । एवं विशिष्टेष्टदेवतानमस्कारपूर्विका प्रकृतिसमुत्कीर्तन कथनप्रतिज्ञा २० आचार्यस्य ज्ञातव्या ॥ १ ॥ प्रकृतिः का ? इति चेदाह -
गुणरूपी रत्न ही जिनके भूषण हैं, जो विशिष्ट 'ई' - लक्ष्मीको देता है वह वीर है। किन्तु जो महान वीर होने से महावीर है, तथा आत्मस्वरूपकी उपलब्धिरूप सम्यक्त्व, अथवा क्षायिकसम्यक्त्वरूपी रत्नके जो आश्रय हैं उन नेमिनाथ तीर्थंकर परमदेवको मस्तकसे नमस्कार करके, जिसमें ज्ञानावरण आदि मूल प्रकृति और उत्तर प्रकृतियोंके भेदसे भिन्न २५ प्रकृतियोंका कथन है, उस प्रकृतिसमुत्कीर्तन नामक ग्रन्थको कहूँगा । इस प्रकार विशिष्ट देवताको नमस्कार करके प्रकृतिसमुत्कीर्तनका कथन करनेकी प्रतिज्ञा आचार्यने की है ॥ १ ॥
क - १