SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 489
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ कर्णाटवृत्ति जोवतत्त्वप्रदीपिका ४३९ शमिकंगळुपयोग विरुद्धमप्पुरिदं यतः आवुदोंदु घातिकर्मविनाशमाद कारणदिदं । तेन अदु कारणदिदं । तुमने सातासातजसुखदुःखं सातासातोदयजनितसुखमुं दुःखमुं नास्ति इल्लेकेंदोडे इंद्रियज इंद्रियजत्वात् तत्सातासातवेदोदयजनितसुखदुःमिद्रियजनितमपुरिदं । सहकारिकारणमोहनीयाभावदिदमा सातासातोदयं विद्यमानवादोडे स्वकार्यकारियल्तें बुदत्यं ॥ अनंतरमा इंद्रियजनितसुखदुःखकारणमो दुमिल्लेंबुदक्कुपपत्तियं तोरिदपरु : समयट्ठिदिगो बंधो सादस्सुदयप्पिगो जदो तस्स । तेण असादस्सुदओ सादसरूवेण परिणमदि । २७४॥ समयस्थितिको बंधः सातस्योदयात्मको यतस्तस्य। तेनासातस्योदयः सातस्वरूपेण परिणमति ॥ पतस्तस्य सातस्य बंधः समयस्थितिकः आवुदो दुकारदिदमा सातवेदनीयबंधं समयस्थिति- १० कमप्पुदरिदं उदयात्मकमेयक्कुमदु कारणमागि सयोगकेवलियोळसातवेददुदयं सातस्वरूपदिद परिणमिसुगुमेकदोडे विशिष्ट विशुद्धनप्प सयोगभट्टारकनोदपिसुत्तं विर्द असातवेदमनंतगुणहीन. शक्तिक, स्वसहायरहितमुमप्पुदरिनव्यक्तोदयमक्कुमदुवुमनंतगुणानुभागयुत तात्कालिकोदयात्मक सातबंधमुंटप्पुदरिदं तत्स्वरूपदिदं परिणमिसुगुमप्यु। यत्तलानुमसातस्वरूपदिदं सातमुदयिसुगु: मागळ सातक्क द्विसमयस्थितिकत्वमक्कुमन्यथा असातक्कये बंधप्रसंगमक्कुं॥ . मतिश्रुतयोः परोक्षयोः क्षायोपशमिकयोरसंभवात् इंद्रियज्ञानं च नष्टं तेन कारणेन तु-पुनः सातासातोदयजं सुखदुःखमपि नास्ति । कुतः? तस्येंद्रियजत्वात । सहकारिकारणमोहनी.भावे तदूदयो विद्यमानोऽपि न स्वकार्यकारीत्यर्थः ।। २७ ।। तस्य तदकारणत्वे उपपत्तिमाह - यतस्तस्य केवलिनः सातवेदनीयस्य बंधः समयस्थितिकः ततः उदयात्मक एवं स्यात् । तेन तत्रासातोदयः सातस्वरूपेण परिणमति । कुतः ? सातस्वरूपे परिणमनस्य विशिष्टशद्धे तस्मिन् असातस्य अनंतगुणहीनशक्तित्व- २० सहायरहितत्वाभ्यां अव्यक्तोदयत्वात् । बध्यमानसातस्य च अनं गुणानुभागत्वात् तथात्वस्यावश्यंभावात् । न च तत्र सातोदयोऽसातस्वरूपेण परिणमतीति शक्यते वक्तुं द्विसमयस्थितिकत्वप्रसंगात अन्यथा असातस्यैव बंधः प्रसज्यते ।। २७४ ॥ जन्य होता है। इसका अर्थ यह है कि वेदनीयका सहकारी कारण मोहनीय कर्म है। उसके अभावमें वेदनीयका उदय होते हुए भी वह अपना कार्य करने में समर्थ नहीं होता ॥२७३॥ २५ वेदनीयका उदय अपना कार्य करने में क्यों असमर्थ है, इसमें उपपत्ति देते हैं क्योंकि केवलीके सातावेदनीयका बन्ध एक समयकी स्थितिको लिए हुए होता है अतः वह उदयरूप ही है। इस कारणसे केवलीमें असाताका भी उदय सातारूपसे परिणमन करता है। क्योंकि केवलीमें विशेष विशद्धता होनेसे असाता वेदनीयकी अनुभाग शक्ति अनन्तगुणी हीन हो जाती है तथा मोहकी सहायता भी नहीं रहती। इससे असातावेदनीय- ३० का उदय अव्यक्त रहता है । तथा बँधनेवाले सातावेदनीयका अनुभाग अनन्तगुणा होता है। क्योंकि केवलीके विशुद्धि विशेष है और विशुद्धतासे अनुभाग अधिक होता है। इसीसे असाताका भी उदय सातारूपसे परिणमन करता है। किन्तु साताका उदय असातारूप Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001325
Book TitleGommatasara Karma kanad Part 1
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNemichandra Siddhant Chakravarti, A N Upadhye, Kailashchandra Shastri
PublisherBharatiya Gyanpith
Publication Year1999
Total Pages698
LanguageHindi, Prakrit, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari, Principle, Karma, P000, & P040
File Size16 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy