________________
૧ ૨૬
કર્મસાહિત્ય અને આગમિક પ્રકરણ
एत्थ य जोगुवयोगाणमग्गणा बंधगा य वत्तव्वा ।
तह बंधियव्व य बंधहेयवो बंधविहिणो य ॥ ३ ॥ ગ્રન્થના અંતે નીચેની ગાથા છે :
सुयदेविपसायाओ पगरणमेयं समासओ भणियं ।
समयाओ चंदरिसिणा समइविभवाणुसारेण ॥ અર્થ : શ્રુતદેવીની કૃપાથી ચન્દ્રષિએ પોતાની બુદ્ધિના વૈભવ અનુસાર સિદ્ધાન્તમાંથી આ પ્રકરણ સંક્ષેપમાં કહ્યું છે.
આમ ગ્રન્થકારે ગ્રન્થના અંતે પોતાના નામનો નિર્દેશ કર્યો છે. પંચસંગ્રહની વ્યાખ્યાઓ
પંચસંગ્રહની બે મહત્ત્વપૂર્ણ ટીકાઓ પ્રકાશિત છે : સ્વોપજ્ઞ વૃત્તિ અને મલયગિરિકૃત ટીકા. સ્વોપજ્ઞ વૃત્તિ નવ હજાર શ્લોકપ્રમાણ તથા મલયગિરિકૃત ટીકા અઢાર હજાર શ્લોકપ્રમાણ છે.
સ્વોપજ્ઞ વૃત્તિના અંતમાં આચાર્યે પોતાને પાર્શ્વર્ષિના પાદસેવક અર્થાત શિષ્ય કહ્યા છે :
माधुर्यस्थैर्ययुक्तस्य दारिद्रयाद्रिमहास्वरोः ।
पार्श्वर्षेः पादसेवातः कृतं शास्त्रमिदं मया ॥ ५ ॥ મલયગિરિની ટીકાનો અંત આવો છે : जयति सकलकर्मक्लेशसंपर्कमुक्त
स्फुरितविततविमलज्ञानसंभारलक्ष्मीः । प्रतिनिहतकुतीर्थाशेषमार्गप्रवादः,
શિવપધરૂઢો વર્ધમાનો નિરેન્દ્રઃ || ૬ || गणधरदृब्धं जिनभाषितार्थमखिलगमभङ्गनयकलितम् । परतीर्थानुमतमादृतिमभिगन्तुं शासनं जैनम् ।। २ ।। बह्वर्थमल्पशब्दं प्रकरणमेतद्विवृण्वतामखिलम् । यदवापि मलयगिरिणा सिद्धिं तेनाश्नुतां लोकः ॥ ३ ॥ अर्हन्तो मंगलं सिद्धा मंगलं मम साधवः ।
मंगलं मंगलं धर्मस्तन्मंगलमशिश्रियम् ॥ ४ ॥ પ્રાચીન પર્ કર્મગ્રન્થ
દેવેન્દ્રસૂરિકત કર્મગ્રન્થ નવ્ય કર્મગ્રન્થો તરીકે પ્રસિદ્ધ છે જયારે તેમના આધારભૂત પુરાણા કર્મગ્રન્થ પ્રાચીન કર્મગ્રન્થ કહેવાય છે. આ જાતના પ્રાચીન
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
