________________
છે મિત્રનો ભેદ નહોય. બધા જ સમાન છે. સેવા એ જ સહુથી મહાન છે.”
સહદેવે પ્રતિપ્રશ્ન કર્યો, “સેવા કરવાના ક્યાં ઓછાં ક્ષેત્રો છે? આપ આખો દિવસ યુદ્ધ ખેલીને ખૂબ થાકી ગયા હો છો. જેમનો દિવસે ( યુદ્ધના મેદાનમાં સંહાર કરવાનો વિચાર કર્યો હોય એવા શત્રુઓના હું સૈનિકોની રાત્રે સેવા કરવાની હોય?”
યુધિષ્ઠિરે કહ્યું, “સહદેવ, ભલે આપણે યુદ્ધ ખેલતા હોઈએ, એકબીજાને પરાસ્ત કરવા માટે અથાગ પ્રયત્ન કરતા હોઈએ, પરંતુ યુદ્ધમાં ? પણ ધર્મની મર્યાદાનું પાલન કરવું જોઈએ. માનવસેવા એ જ માનવીનો સૌથી મોટો ધર્મ છે.”
સહદેવ યુધિષ્ઠિરના ઉદાત્ત હૃદયની ભાવનાને મનોમન વંદન કરવા ન લાગ્યો. એક શંકા જાગતા એણે સવાલ કર્યો,
“આ બધું તો બરાબર, કિધુ તમે વેશપલટો કરીને શા માટે ઘાયલોની સેવા કરવા જાઓ છો?” કે યુધિષ્ઠિરે કહ્યું, “જો હું વેશ બદલું નહીં, તો સૈનિકો મારી સેવા
સ્વીકારે નહીં. હું સેવા કરવા જાઉં તો તેઓ ઈન્કાર કરે અને મારી સેવા લેતા અપાર શરમ અને સંકોચ અનુભવે, આથી હું વેશપલટો કરું છું.” યુધિષ્ઠિરની ભાવનામાં સેવાનો પરમ આદર્શ સહદેવ નિહાળી રહ્યો. ૨
- ૪ ડૉ. શ્રી કુમારપાળ દેસાઈ (વારસો ધનનો કે ધર્મનો ?)
તમે તમારા સંતાનોને ધનનો વારસો આપી જવાની કેટલી બધી જ તે કાળજી રાખો છો! તે માટે તમે કેટલા કષ્ટો વેઠો છો! પણ એવી જ કાળજી તેમને ધર્મનો વારસો આપી જવાની ખરી? ધન તો આ લોકમાં જ કદાચ ઉપકારી બની શકશે, ધર્મ તો નિશ્ચિતપણે આ ભવ અને પરભવમાં ઉપકાર! ધ કરનારી છે. માટે ધન કરતાં પણ ધર્મનો વારસો કીમતી છે.
(
is e
xt
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
