________________
આયુકર્મ નામકર્મ
૯૩ (આમ્નાય ભેદે ૧૦૩) ગોત્રકમ અંતરાયકર્મ
કુલ ૧૪૮ (આમ્નાયભેદે ૧૫૮) પ્ર. ૩૧. ઘાતી કર્મો એટલે શું? તે કયાં કયાં છે ? ઉ. : જે કર્મો આત્માના સ્વભાવને ઢાંકી દે – વ્યક્ત ન થવા
દે તેને ઘાતી કર્મો કહે છે. તે ચાર છે : જ્ઞાનાવરણીય,
દર્શનાવરણીય, મોહનીય અને અંતરાય. પ્ર. ૩૨. અઘાતી કર્મો એટલે શું ? તે કયાં કયાં ? ઉ. ? જે કર્મો આત્માના સ્વભાવને અસર કરતાં નથી, પણ
આત્માને રહેવાનું સ્થાન-દેહ, વગેરેને અસર કરે છે, તેને અઘાતી કર્મ કહે છે, તે ચાર છે : વેદનીય, આયુ, નામ
અને ગોત્ર. પ્ર. ૩૩. જુદાં જુદાં કર્મોની વ્યાખ્યા ટૂંકામાં આપો : જ્ઞાનાવરણીય – આત્માના જ્ઞાનગુણને અસર કરે -- ઢાંકે
તે. દર્શનાવરણીય - આત્માના દર્શનગુણને જોવાની શક્તિને)
ઢાંકે છે. વેદનીય – આત્માને સુખદુઃખનો અનુભવ કરાવે છે. મોહનીય – વસ્તુનું સાચું સ્વરૂપ જાણવા ન દે. જીવને
ભરમાવીને ઊંધે રસ્તે-ક્રોધ વગેરેમાં લઈ જાય છે. આયુ – અમુક પ્રકારની ગતિ દેહમાં કેટલો સમય રહેવું
પડે તે નક્કી કરનારું કર્મ. નામ – શરીર વગેરેની રચના, યશ, નસીબ, વગેરે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org