________________
pocow
આ વર્ષ જેમના દેહવિલયની શતાબ્દિનું વર્ષ છે શ્રી વીરચંદ રાઘવજી ગાંધી
| ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈ આ વર્ષ એ વિદેશની ધરતી પર જૈન ચાલે? આથી એમની નજર મહુવાના યુવાન ધર્મનો સર્વપ્રથમ અને ગૌરવપૂર્ણ પ્રસાર કરનાર વિરચંદ ગાંધી પર પડી. છટાદાર અંગ્રેજી ભાષામાં શ્રી વીરચંદ ગાંધીની દેહવિલય શતાબ્દિનું વર્ષ વક્તવ્ય આપી શકતા વીરચંદ ગાંધીને હજી છે, ત્યારે એમ લાગે છે કે કાળનું સતત ફરતું વકીલાતની સનદ પણ નહોતી મળી. આચાર્યશ્રીએ ચક્ર પણ કેટલીક ઘટના અને આવી વિભૂતિઓને પોતાની પાસે બોલાવીને છ મહિના સુધી વીરચંદ લોપી શકતું નથી. કેટલાય વંટોળ પસાર થઈ જાય ગાંધીને સર્વદર્શનોનો અભ્યાસ કરાવ્યો અને તેમ છતાં સમયની રેતી પર પડેલાં તે પગલાં કેટલાય વર્ષોમાં ન મળે તેટલું જ્ઞાન એમને ભૂંસાઈ શકતા નથી.
આપ્યું. આત્મારામજી મહારાજે એમને સ્વદેશી આજથી એક સોને ત્રણ વર્ષ પૂર્વે અમેરિકાના પહેરવેશ રાખવાનો અને જીવનમાં કોઈ પ્રકારે શિકાગો શહેરની આર્ટ ઇન્સ્ટિટયૂટના કોલમ્બસના શિથિલતા ન આવે તેનું ધ્યાન રાખવાનું કહ્યું. હોલમાં યોજાયેલી વિશ્વધર્મ પરિષદમાં, પહેલીવાર ૧૮૯૩ના ઓગસ્ટ મહિનામાં ‘આસામ” અમેરિકાના નૂતન વિશ્વને, ભારતીય દર્શન અને નામની સ્ટિમર દ્વારા વીરચંદ ગાંધી અમેરિકા ભારતીય સંસ્કૃતિનો દૃઢ અને તેજરવી ટંકાર જવા નીકળ્યા. અમેરિકાના શિકાગો શહેરમાં અને રણકાર સંભળાયો. આ પરિષદમાં આવેલા મળેલી વિશ્વ ધર્મપરિષદમાં જુદા જુદા દેશના અને ભારતના બે પ્રતિનિધિઓએ સ્વદેશનાં જુદા જુદા ધર્મના ચાર હજાર પ્રતિનિધિઓ એકત્ર આધ્યાત્મિક વારસા પ્રત્યે જગતને જાગૃત કર્યું. થયા હતા. એમાં એક હજારથી વધુ નિબંધોનું આમાં એક હતા સ્વામી વિવેકાનંદ કે જેમની વાચન થયું. ચાર હજાર શ્રોતાજનોએ ભાગ શિકાગો વિશવધર્મપરિષદની સિદ્ધિ આજેય સહુની લીધો હતો. ઈ. ૧૮૯૩ની ૧૧મી સપ્ટેમ્બરે એનું જીભે રમે છે, પરંતુ એવી જ સિદ્ધિ મેળવનારા ઉદ્ઘાટન થયું. વીરચંદ ગાંધી, સ્વામી વિવેકાનંદ, જૈન ધર્મના પ્રતિનિધિ શ્રી વીરચંદભાઈ રાધવજી પી. સી. મજમુદાર, નરસિમ્હાચારી લક્ષ્મણ નરેન ગાંધી હતા.
અને એચ. ધર્મપાલ જેવા વિદ્વાનો ભારતમાંથી આચાર્ય આત્મારામજીને નામે વધુ જાણીતા આ પરિષદમાં ભાગ લેવા માટે આવ્યા હતા. આ એવા આચાર્ય વિજયાનંદસૂરિજી (૧૮૩૦થી ઐતિહાસિક ધર્મપરિષદનો હેતુ હતો જગતને ૧૮૯૦)ને શિકાગોની વિશ્વધર્મ પરિષદ માટે જુદા જુદા ધર્મોનું જ્ઞાન આપવાનો, સર્વધર્મના નિમંત્રણ આપવામાં આવ્યું હતું. જૈન સાધુની અનુયાયીઓ વચ્ચે ભાતૃભાવ પ્રગટાવવાનો અને આચારમર્યાદાને કારણે તેઓ વિદેશ જઈ શકે એ રીતે વિશ્વશાંતિ સ્થાપવાની એની નેમ હતી. તેમ નહોતા, તેમણે વિચાર કર્યો કે આવી વિશ્વ ઓગણત્રીસ વર્ષના યુવાન વીરચંદ ગાંધીની પરિષદમાં જૈન ધર્મની બાદબાકી હોય તે કેમ વિદ્વતા અને વાગ્ધારાએ સહુને સ્તબ્ધ કરી
૧૯૪ | તીર્થ-સૌરભ
રજતજયંતી વર્ષ : ૨૫
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org