________________
અધ્યાત્મ છે; અને ગુણગ્રાહક દૃષ્ટિનો નાશ થાય છે; ગુણપ્રમોદ આદિ રહેતાં નથી અને મધ્યસ્થતા ચાલી જવાથી રાગ-દ્વેષાદિની વૃદ્ધિ થાય છે; જે ધર્મમાર્ગની સિદ્ધિને પ્રતિકૂળ છે. આમ હોવાથી, જે સત્યધર્મને ઇચ્છે છે તે ભલે કોઈ સંપ્રદાયમાં હોય, પણ જો તેના ઉપર સાંપ્રદાયિકતાનું અનિષ્ટ (ભૂત) સવાર થઈ જાય તો તેનામાંથી સાચો ધર્મ પણ ચાલ્યો જાય છે. જ્ઞાનીની સમીપે વિનયાન્વિત બનીને રહેવાથી અથવા સત્સંગમાં રહીને બોધની ઉપાસના કરવાથી જો પોતાના સાચા સ્વરૂપના સંસ્કાર દૃઢ થાય તો, તે દ્વારા ક્રમે ક્રમે “હું દેહથી ભિન્ન જ્ઞાનાનંદસ્વરૂપી આત્મા છું” એવી જાગૃતિ રાખવાની ક્ષમતા પ્રાપ્ત કરી શકાય; જે પરમ કલ્યાણનું કારણ છે. ભાવસભર સાધનાની મુખ્યતા થાય તો તેનાથી આપણા જીવનની ત્વરાથી ઉન્નતિ થાય છે; કારણ કે આધ્યાત્મિક ઉન્નતિમાં, બીજા બધા કરતાં, સાચા ભાવો જ મુખ્ય નિયામક કારણો છે. જ્ઞાનનો અહંકાર !! સાચું જ્ઞાન પ્રાપ્ત થવાથી તો અભિમાનનો નાશ થાય છે. જો તેને બદલે આપણને “જ્ઞાન'પ્રાપ્તિથી અભિમાન થાય તો આપણે ખરેખર અવિવેકી અને અજ્ઞાની જ કરીએ છીએ. જીવનમાં કલ્યાણ માર્ગની પ્રાપ્તિ માટે, સામાન્યપણે, ચાર પ્રકારના પુરુષાર્થની પ્રેરણા જ્ઞાની પુરુષીએ કરી છે : (૧) સાચી શ્રદ્ધા, (૨) સાચું જ્ઞાન, (૩) સાચું આચરણ અને (૪) સાચું તપ.
A- ૨૦
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
