Harivanshpuran

SR No.: 001271
Original Sutra Author: Jinsenacharya
Author: Pannalal Jain
Publisher: Bharatiya Gyanpith
Publication Year: 2003
Total Pages: 1017
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Literature, & Story
File Size: 26 MB

Page 844

८०६
हरिवंशपुराणे अघातिकर्माणि निरुद्धयोगको विधूय घातीन्धनवद्विबन्धनः । विबन्धनस्थानमवाप शंकरो निरन्तरायोरुसुखानुबन्धनम् ॥१७॥ स पञ्चकल्याणमहामहेश्वरः प्रसिद्धनिर्वाणमहे चतुर्विधैः । शरीरपूजाविधिना विधानतः सुरैः समभ्ययंत सिद्धशासनः ॥१८॥ ज्वलत्प्रदीपालिकया प्रवृद्धया सुरासुरैः दीपितया प्रदीप्तया । तदा स्म पावानगरी समन्ततः प्रदीपिताकाशतला प्रकाशते ॥१९॥ तथैव च श्रेणिकप प्रकृत्य कल्याणमहं सहप्रजाः । प्रजग्मुरिन्द्राश्च सुरैर्यथायथं प्रयाचमाना जिनबोधिसर्थिनः ॥२०॥ ततस्तु लोकः प्रतिवर्षमादरात्प्रसिद्धदीपालिकयात्र मारते । समुद्यतः पूजयितुं जिनेश्वरं जिनेन्द्रनिर्वाणविभूतिमक्तिमाक् ॥२१॥ त्रयः क्रमाकेवलिनो जिनात्परे द्विषष्टिवर्षान्तरभाविनोऽभवन् । ततः परे पञ्च समस्तपूर्विणस्तपोधना वर्षशतान्तरे गताः ॥२२॥ ध्यशीतिके वर्षशते तु रूपयुक् दशैव गीता दशपूर्विणः शते । द्वये च विंशेऽङ्गभृतोऽपि पञ्च ते शते च साष्टादशके चतुर्मुनिः ॥२३॥ गुरुः सुभद्रो जयभद्रनामकः परो यशोबाहुरनन्तरस्ततः ।
महाहलोहार्यगुरुश्च ये दधुः प्रसिद्धमाचारमहाङ्गमत्र ते ॥२४॥ नष्ट कर बन्धनरहित हो संसारके प्राणियोंको सुख उपजाते हुए निरन्तराय तथा विशाल सुखसे सहित निबंन्ध-मोक्ष स्थानको प्राप्त हए ॥१६-१७|| गर्भादि पांचों कल्याणकोंके महान अधिपति, सिद्धशासन भगवान महावीरके निर्वाण महोत्सवके समय चारों निकायके देवोंने विधिपूर्वक उनके शरीरकी पूजा की ॥१८॥ उस समय सुर और असुरोंके द्वारा जलायी हुई बहुत भारी देदीप्यमान दीपकोंकी पंक्तिसे पावानगरीका आकाश सब ओरसे जगमगा उठा ||१९|| श्रेणिक आदि राजाओंने भी प्रजाके साथ मिलकर भगवान्के निर्वाण कल्याणककी पूजा की। तदनन्तर बड़ी उत्सुकताके साथ जिनेन्द्र भगवान के रत्नत्रयकी याचना करते हुए इन्द्र देवों के साथ-साथ यथास्थान चले गये ।।२०।। उस समयसे लेकर भगवान्के निर्वाणकल्याणकी भक्तिसे युक्त संसारके प्राणी इस भरतक्षेत्रमें प्रतिवर्ष आदरपूर्वक प्रसिद्ध दीपमालिकाके द्वारा भगवान् महावीरकी पूजा करनेके लिए उद्यत रहने लगे । भावार्थ-उन्हींको स्मृतिमें दीपावलीका उत्सव मनाने लगे ॥२१॥
__ भगवान् महावीरके निर्वाणके बाद बासठ वर्षमें क्रमसे गौतम, सुधर्म और जम्बूस्वामी ये तीन केवली हुए । उनके बाद सौ वर्ष में समस्त पूर्वोको जाननेवाले पांच श्रु तकेवली हुए ॥२२।। तदनन्तर एक सौ तेरासी वर्ष में ग्यारह मुनि दश पूर्वके धारक हुए। उनके बाद दो सौ बीस वर्ष में पांच मुनि ग्यारह अंगके धारी हुए। तदनन्तर एक सौ अठारह वर्षमें सुभद्रगुरु, जयभद्र, यशोबाहु और महापूज्य लोहायंगुरु ये चार मुनि प्रसिद्ध आचारांगके धारी हुए ॥२३-२४॥
.। २. एकाधिका दश एकादशेत्यर्थः । ३. जयभद्रनामा-म., ख., ङ., म. । * १. नन्दी, २. नन्दिमित्र, ३. अपराजित, ४. गोवर्द्धन और ५. भद्रबाहु । +१. विशाख, २. प्रोष्ठिल, ३. क्षत्रिय, ४. जय, ५. नाग, ६. सिद्धार्थ, ७. धृतिषेण, ८. विजय, ९. बुद्धिल, १०. गङ्गदेव बोर ११. सुधर्म । ६१. नक्षत्र, २. जयपाल, ३. पाण्डु, ४. ध्र वसेन और ५. कंसार्य ।

Translation AI Generated

806
In the Harivamsha Purana, the Niruddha Yoga, like a thunderbolt, breaks the bonds of the deadly karma. Having attained the state of liberation, Shankar is constantly connected to the bliss of liberation. ||17|| That great Lord, the Maha Mahesvara, the embodiment of the five auspicious qualities, was celebrated by the gods with the fourfold worship of the body, in accordance with the rules, at the time of the great Nirvana of the Siddhasasana. ||18|| At that time, the city of Pavana was illuminated on all sides by the blazing light of the lamps, which were lit by the gods and the asuras. ||19|| Similarly, the kings, led by Srenika, along with their subjects, went to the place of the Nirvana Kalyanak, and the Indra gods, along with the other gods, went to the place of the Nirvana Kalyanak, seeking the three jewels of the Jina. ||20|| From that time onwards, the beings of the world, filled with devotion to the Nirvana Kalyanak, have been celebrating the festival of the famous lamp-lit procession every year in this Bharat Kshetra, with the intention of worshipping the Jinesvara, the embodiment of the power of the Nirvana of the Jina. ||21|| After the Nirvana of the Lord Mahavira, three Kevalins, Gautam, Sudharma, and Jambuswami, appeared in succession after sixty-two years. After them, five Shruta Kevalins, who knew all the past, appeared after a hundred years. ||22|| After that, eleven Munis, who were the holders of the ten pasts, appeared after a hundred and eighty-three years. After them, five Munis, who were the holders of the eleven Angas, appeared after two hundred and twenty years. After that, four Munis, Subhadraguru, Jayabhadraguru, Yashobahu, and Mahapujya Lohayanguru, who were the holders of the famous Acharaanga, appeared after a hundred and eighteen years. ||23-24||
.। 2. Ekaadhika dasha ekadashettyarthaḥ. 3. Jayabhadranama-m., kh., ṅ., m. । * 1. Nandi, 2. Nandimitra, 3. Aparajit, 4. Govardhana and 5. Bhadrabahu. +1. Vishakha, 2. Proshthila, 3. Kshatriya, 4. Jaya, 5. Naga, 6. Siddhartha, 7. Dhritiṣeṇa, 8. Vijaya, 9. Buddhila, 10. Gangadeva and 11. Sudharma. 61. Nakshatra, 2. Jayapal, 3. Pandu, 4. Dhravaseṇa and 5. Kansarya.