Page Text
________________
ચૌદ ગુણસ્થાન
આ ઉપરથી એ નક્કી થાય છે કે જેએની સામાન્યરુચિ પણ આ આમ જ છે” એવા એકાન્ત આગ્રહેવાની હોય અને તેથીઆઘી પણ અનેકાન્તને-(અર્થાત્ કચિત્ અન્યથા પણ છે એમ) માને નહિ, તેઓની તે સામાન્યરુચિ ભાવ સત્વનું કારણ નહિ બનવાથી અપ્રધાનદ્રવ્ય સમ્યકૃત્ર રૂપ કહેવાય પણ પ્રધાનદ્રવ્ય સ ત્ય. રૂપ કહી શકાય નહિ. કેમ કે અહીં દ્રવ્ય શબ્દ ભાવના કારણવાચી બની શકતે નથી. કિન્તુ કુત્સિત અવાચી બને છે. કહેવાનો આશય એ છે કે તત્ત્વની સામાન્યરુચિ પણ એકાન્તના દુરાગ્રહી મુક્ત હાવી જોઈએ. તેમ હાય તા જ તે ભાવ સત્યનું કારણુ ખની શકે. કદાગ્રહયુક્ત સામાન્યરુચિ અશુદ્ધરુચિ રૂપ અસદાગ્રહે જ છે. એ આત્મા મિથ્યાત્વી જ કહેવાય. એ આત્મ ષડૂજીવનિકાયની એકાન્તશ્રદ્ધા કરે છે માટે કહે છે કે જીવ જ કાય છે. જીવ છ કાય જ છે ઇત્યાદિ. આ અંગે પ્રસ્તુત ગ્રન્થના ૧૬૦મા શ્લાકનું વિવેચન જોઈ લેવા ભલામણ છે. પ્ર. સાચું પણ ગુર્વાદિના અનુયાગાદિને કારણે તેમના નિમિત્તે ખાટું માની લે, અથવા ખાટુ' પણુ ગીતા ગુÈદિના કહેવાથી સાચુ માની લે તે તેનામાં સમ્યક્ત્વ રહે ખરું ?
ઉ. હા ઉત્તરાધ્યયન નિયુક્તિની ૧૬૩મી ગાથામાં કહ્યુ` છે કે, જેને શ્રી જિનેશ્વરદેવ કથિત અનેકાન્ત તત્ત્વોનું યથાર્થ જ્ઞાન ન હોય પણ જિનાક્ત ઇતિ સદ્ભવત્યા’જિને કર્યું છે માટે તે સાચું જ છે એવું માને અને જેની ભૂલ જ્ઞાની દ્વારા સુધરી જાય તેવી સરળતા જેનામાં હોય તેવા જીવને અજ્ઞાનના યેાગે અથવા ગુરુવચનમાં શ્રદ્ધાના ચેાગે વિપરીત તત્ત્વોાધ થઈ જાય તે પણ તેનામાં અંતરશુદ્ધિ હોવાથી દ્રવ્યસ કહી શકાય.” કહેવાને આશય એ છે કે જિનેાક્ત તત્ત્વમાં સાચાપણાની શ્રદ્ધા છતાં અજ્ઞાની કે છદ્મસ્થ ગુરુનાં વચનનાવિશ્વાસથી ખાટાને પણ સાચુ' માનવાના સંભવ બની જાય તે ય તેના દ્રવ્ય સત્યને ખાધ પહોંચે નહિ.
૧૨
અહીં સામાન્ય રુચિને દ્રવ્યથી સત્ય કહ્યું છે તે વિસ્તારરુચિ લાવ સમ્યકૃત્વની અપેક્ષાએ જ સમજવાનું છે. જે નય દ્રવ્ય અને
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001256 |
| Book Title | Chaud Gunsthan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chandrashekharvijay |
| Publisher | Kamal Prakashan |
| Publication Year | 1989 |
| Total Pages | 362 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Principle, B000, & B030 |
| File Size | 15 MB |