________________
માત્મવાદ છે
: ૩૦૫ : લાએ આત્માઓને ધર્મ-મેક્ષ વગેરે પદાર્થો પ્રત્યે રુચિ થાય છે, તે કેટલાએકને રુચિ થતી જ નથી. જ્યારે કેટલાએક આત્માઓ એવી સ્થિતિમાં જ મુકાયા હોય છે કે જેઓને રુચિ થવાને વેગ પણ પ્રાપ્ત થતું નથી. કેટલાએકને તે છતે યેગે દુર્લભય રહે છે, તેથી તે તે સ્વભાવને કારણે તેઓ ભવ્ય, અભવ્ય, જાતિભવ્ય ને દુર્ભવ્યને નામે વ્યવહારાય છે. ભવ્ય આત્મા સામગ્રી પામીને ક્રમે ક્રમે વિકાસ સાધતે આખર પરમાત્મા બને છે, આ સર્વ આત્માઓનું લક્ષણ આ છે—
यः कर्ता कर्ममेदानां, मोक्ता कर्मफलस्य च । संसर्ता परिनिर्वाता, स छात्मा नान्यलक्षणः ॥ બતાવેલ આત્માના સ્વરૂપ માટે નીચે પ્રમાણે કથન છે.
आत्मास्ति परिणामी, बद्धः स तु कर्मणा विचित्रेण । मुक्तश्च तद्वियोगा-द्धिंसाऽहिंसादि तहेतुः ॥
આત્માને યથાર્થ આનન્દ મેળવવા માટે તમ આત્મસ્વરૂપનું અહોનિશ શ્રવણ-મનન કરે ને અનાવૃત આત્મસ્વરૂપ મેળવે એ જ. इत्यात्मवादे जैनदर्शनामिमतात्मस्वरूपविवेचनाल्यं
पश्चमं प्रकरणम् ॥ आत्मवादः सम्पूर्णः॥
૨૦
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
