________________
સમ્યકત્વ ષટ્રસ્થાન ચઉપઈ
૧૭૭
જે સમ્મ તિ પાસતા મોણ તિ પાસહા, જે મોણ તિ પાસહા તે સમ્મ તિ પાસહા 1 . શ્ર. અધ્ય. ૫, ઉ. ૩) ઈત્યાદિ
ઈમ કહતા “અગીતાર્થ સાધુ ક્રિયાવંત છઈ તેહનાં ચારિત્ર નાવઈ ?' ઈમ કોઈ કહઈ તેહનઈ કહિ – નાવઈ જ, જો ગીતાર્થનિશ્રા ન હોઇં, ગીતાર્થનિશ્રિતનઈ તો ઉપચારઇ ચારિત્ર હોઈ જ) ઉક્ત ૨ –
ગાયત્વો ય વિહારો, બીઓ ગાયત્વમીની]સિઓ ભણિઓ | ઈત્તો તUઅવિહારો નાણુનાઓ જિણવહિં II ( ).
ઈત્યાદિ | ૧૨૩ II
જે સાધુ ચરણસિત્તરી અને કરણસિત્તરી – સંયમ માટેના આચારો ને ક્રિયાકાંડો – માં ખૂબ રચ્યાપચ્યા રહે છે પણ સ્વશાસ્ત્રના અર્થોના જ્ઞાનપૂર્વક આવેલા નિશ્ચયથી શાસ્ત્રવિચારજન્ય આત્મવિવેક કરી શકતો નથી, પોતાના અને પારકા સિદ્ધાંતોનો વિવેક ન પામીને, શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપને જોઈ શકતો નથી, તેણે જીવ-અજીવ વગેરેના સંમુગ્ધ – મોહયુક્ત જ્ઞાનથી ક્રિયા કરી પણ ચરણકરણનો સાર એ ન પામ્યો એમ કહેવાય. કારણકે શુદ્ધ આત્મજ્ઞાન જ ચરણકરણનો સાર છે, ચરણકરણાદિ સાધન આત્મજ્ઞાનના કારણભૂત સત્ત્વસંશુદ્ધિ કરનાર તરીકે ઉપકારક છે. મિથ્યાજ્ઞાનને દૂર કરનાર તો તત્ત્વજ્ઞાન છે. જ્ઞાન જ અંતરંગ સાધન છે, ક્રિયા તો બહિરંગ સાધન છે. આ સર્વ સંમતિસૂત્રમાં કહેલું છે : “ચરણકરણમાં આગળ રહેતા પણ સ્વશાસ્ત્ર-પરશાસ્ત્ર અંગેના અધ્યયનાદિ વ્યાપાર વિનાના જીવો ચરણકરણના નિશ્ચયશુદ્ધ સારને પામતા નથી.”
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
